7 września br. w Warszawie odbyła się narada prezesów, dyrektorów biur oraz głównych księgowych Okręgów Polskiego Związku Działkowców. Spotkanie poprowadził Prezes PZD Eugeniusz Kondracki. Głównymi tematami narady były walne zebrania sprawozdawcze w ROD w 2021 roku oraz poziom realizacji uchwał KZ PZD w sprawie powoływania Ośrodków Finansowo-Księgowych.
Naradę otworzył Prezes Eugeniusz Kondracki. Podkreślił, że jest mu miło spotkać uczestników na żywo po długiej przerwie spowodowanej pandemią.
Przez ostatnie ponad półtora roku narady odbywały się online. Prezes wskazał, że dwa najważniejsze tematy posiedzenia to ocena realizacji obowiązku zwoływania walnych zebrań sprawozdawczych w ROD oraz procesu przystępowania ROD do Ośrodków Finansowo-Księgowych.
Pierwszy temat omawiała Zofia Rut-Skórzyńska, kierownik Wydziału Prezydialnego. Przedstawiła podsumowanie odbytych walnych zebrań na 31 sierpnia br. Jednak w związku z tym, że przedstawiciele części Okręgów informowali o wielu WZ, które odbywały w pierwszym tygodniu września Prezes Kondracki poprosił o przesłanie przez wszystkie Okręgi aktualnych danych.
Wynika z nich, że do 7 września w ROD odbyło się 3917 zebrań sprawozdawczych, w tym 152 konferencje delegatów (85,13 proc.).
Najlepiej sytuacja wygląda w Okręgach: w Lublinie – 99,40 proc. (zebranie nie odbyło się tylko w jednym ROD), w Śląskim – 98,31 proc., w Podlaskim – 97,96 proc. i w Elblągu – 97,37 proc. Najniższy odsetek przeprowadzonych zebrań jest w Zielonej Górze – 57,50 proc., Gorzowie Wlkp. – 64,28 proc. i we Wrocławiu – 70, 98 proc.
Według danych na 31 sierpnia 43 ROD podjęły uchwałę o odstąpieniu od zebrań. Tymczasem są to uchwały nieważne, bo w bieżącym roku nie było takiej możliwości (w ubiegłym z powodu pandemii uchwała KZ dopuszczała taką decyzję). Ze względu na to, że duża część ROD nie zrealizowała tego obowiązku, KZ przyjął uchwałę o przedłużeniu terminu organizacji WZ do 30 września.
Prezes Eugeniusz Kondracki zaznaczył, że w związku z tym, iż w lutym zostały przygotowane dobre wytyczne dla ROD odnośnie organizowania walnych zebrań (m.in. preliminarz, projekty uchwał), spodziewał się wyższego poziomu ich realizacji. ROD do 16 czerwca, kiedy KR wydała komunikat o przywróceniu możliwości organizacji tych zebrań, miały dużo czasu, aby się przygotować. Dodał również, że tylko częściowo usprawiedliwia to pandemia. Część winy leży po stronie Okręgów, które powinny mobilizować zarządy ogrodów do realizacji tego obowiązku. A nie zawsze to robią, a nawet nie zawsze ich przedstawiciele uczestniczą w walnych zebraniach. Prezes zachęcał Okręgi do nawiązywania i utrwalania dobrych relacji z zarządami ROD. To pozwoli mieć lepszą wiedzę na temat ich problemów i sprawniej je rozwiązywać oraz reagować na ewentualne nieprawidłowości.
Kolejnym tematem poruszanym podczas narady była realizacja uchwał KZ PZD w sprawie powoływania OFK oraz działania Okręgów i zarządów ROD w celu realizacji uchwały KZ nr 243/2021 z 27.08.2021 r. Główna księgowa PZD Mirosława Marks przypomniała, że już uchwały nr 49 i 50/2019 nakładały na ROD obowiązek przekazania księgowości do OFK. Tymczasem 31 czerwca br. istniały w Okręgach 64 OFK, które obsługują jedynie 2237 ROD (48,91 proc.), łącznie 367529 działek. Najwięcej w Okręgu Śląskim (96,22 proc.), Toruńsko-Włocławskim (93,85 proc.), Sudeckim (blisko 93,80 proc.), Podkarpackim (78,75 proc.). Są jednak Okręgi, gdzie ten odsetek jest bardzo niski: w Warmińsko-Mazurskim (5,42 proc.), w Kaliszu (9,92 proc.), we Wrocławiu (12,5 proc.), w Zielonej Górze (15 proc.), w Częstochowie (20,34 proc.), w Mazowieckim (22,42 proc.).
Korzystanie z usług zewnętrznych księgowych ma wiele słabości. Przede wszystkim oznacza wyższe opłaty, a często także błędy wynikające z nieznajomości specyfiki księgowości ROD. Uchybienia generują kary ze strony np. ZUS, które w rzeczywistości obciążają działkowców.
Prezes Eugeniusz Kondracki stwierdził, że każdy Okręg powinien mieć plan, jak wdrożyć na swoim terenie obowiązek przystąpienia wszystkich ROD do OFK w ciągu niecałych czterech miesięcy. Zauważył, że program rachunkowo-księgowy DGCS przystosowany do obsługi ROD powinien być wdrożony w każdym ogrodzie, bo upraszcza pracę, zapewnia oszczędności finansowe i ułatwia przekazywanie danych z ROD do Okręgu. KR PZD jest zobowiązana do przekazywani zbiorczych danych do Urzędu Skarbowego. A niestety w przypadku ROD, które korzystają z usług samodzielnych księgowych, czy biur rachunkowych zdarzają się błędy.
Prezes Kondracki zaapelował do Okręgów o zmobilizowanie ROD do dołączenia do OFK ze względu na zalety tego rozwiązania dla samych ogrodów. Jego zdaniem pewną zachętą może być lokalizacja OFK w miastach, gdzie są delegatury, aby skrócić drogę z ROD do OFK i ułatwić kontakty.
Następnym punktem narady było omówienie przez Mariolę Kobylińską, kierownika Wydziału Gospodarki Gruntami „Wytycznych w sprawie zasad projektowania i zakładania ROD”. Mariola Kobylińska przypomniała, że inicjatorem projektu, który korzysta z wieloletnich doświadczeń Związku w zarządzaniu ogrodami, był Prezes Eugeniusz Kondracki, a pracował nad nim zespół pod kierunkiem prezesa Okręgu Świętokrzyskiego Edwarda Galusa. Wytyczne zawierają całość zadań, które ułatwią pracę podczas odtwarzania ogrodów. Krajowy Zarząd PZD zapoznał się z dokumentem i skierował go do Okręgów z apelem o przekazanie swoich uwag i opinii. Należy to zrobić do 20 września br. Chodzi o to, aby powstał dokument odpowiadający na potrzeby naszych czasów. Są w nim wykorzystane dotychczas stworzone programy PZD m.in. dotyczące unowocześniania infrastruktury ogrodowej, otwarcia ROD na lokalne społeczności. Projekt obejmuje aspekty prawne i procedury, wymagane do odtworzenia ogrodu, gdyż jest to ogromne przedsięwzięcie i wymaga szeregu analiz dotyczących jego celowości i opłacalności w sensie ekonomicznym. Nowy ogród powinien być dobrze zaplanowany - na miarę współczesnych czasów. Musza w nim się znaleźć przyłączenia wody, prądu, kanalizacja, sanitariaty, parkingi – także dla osób z niepełnosprawnościami, czy tereny rekreacyjne. Dlatego z dokumentem powinni się zapoznać i zgłosić swoje uwagi pracownicy na wszystkich stanowiskach w Okręgach.
Prezes Eugeniusz Kondracki podkreślił, że jest to dobry projekt, wykorzystujący wiedzę i doświadczenie wielu ludzi.
W następnej kolejności Lidia Sosnowska z Działu Medialnego przedstawiła „Kierunki i metody działalności promocyjnej i współpracy z mediami struktur PZD”. Budowa pozytywnego wizerunku Związku i ruchu działkowego wymaga aktywnego wychodzenia z przekazem do opinii publicznej. Powinien on promować Związek, jako organizację aktywną i zaangażowaną w działania społeczne (troska o rodziny z dziećmi, seniorów i o ochronę środowiska), utrwalać jego wizerunek jako eksperta w dziedzinie ogrodnictwa i podkreślać długą historię i tradycje sięgające XIX w. W tym celu należy w szerszym zakresie korzystać z dostępnych narzędzi komunikacji takich jak: media (prasa, Internet, radio, telewizja – utrzymywanie dobrych i stałych relacji z dziennikarzami), media społecznościowe (FB, Instagram,Youtube) oraz własne strony internetowe. Aby te narzędzia skutecznie spełniały swoją rolę konieczna jest dbałość o zamieszczanie treści, które będą aktualne, merytoryczne, atrakcyjne i ciekawe wizualnie. Ważną rolę w promocji ruchu działkowego i Związku odgrywać powinny ROD, które są najbliżej lokalnych społeczności.
Prezes Eugeniusz Kondracki stwierdził, że wszystkie struktury PZD muszą przykładać większą wagę do promocji i budowania pozytywnego wizerunku, bo wsparcie i sympatia – szczególnie lokalnych społeczności - pomoże ogrodom przetrwać i rozwijać się. Uchroni też przed przejmowaniem lub przekazywaniem terenów ogrodów na inne cele. Prezes zauważył, że być może przyszedł moment, kiedy PZD powinien stworzyć swój program promocji i działalności medialnej.
Temat zapotrzebowania na działki w ROD omówiła Mariola Kobylińska. Popyt na działki szczególnie wzrósł w okresie pandemii. Obecnie w dużych miastach wykorzystane zostały wszystkie rezerwy, a nowych terenów pod ogrody nie przybywa.
Prezes Kondracki dodał, że dziś nowi działkowcy, to ci którzy przejęli od kogoś działkę. A rozwój to pozyskiwanie nowych terenów. W każdym mieście są nieużytki, które mogłyby stać się kwitnącymi ogrodami. Ale aby je pozyskać potrzebne są dobre relacje z samorządami i uświadamianie im, że ogrody działkowe przynoszą bezcenne korzyści ze względu na m.in. klimat, integrację mieszkańców, promowanie zdrowego, aktywnego stylu życia.
Temat gospodarki odpadami w ROD zreferowała mec. Monika Pilzak, z Biura Prawnego PZD. Problemy ze śmieciami w ROD wynikają ze zmieniającego się prawa, ale także z podejścia samych działkowców, którzy niechętnie je segregują. Co więcej odpady zielone zamiast do kompostowników wrzucają do śmietników, a to generuje największe koszty. PZD zgłosił szereg postulatów podczas niedawnych prac nad nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Niestety nie zostały w niej uwzględnione. W sierpniu prezydent podpisał nowelę ustawy i niebawem wejdzie ona w życie. Oznacza to wzrost maksymalnych stawek za wywóz śmieci. Gminy będą mogły je podnosić, co może dotknąć także ROD. Opłaty mogą zwiększyć się nawet 4-krotnie. W tej sytuacji kluczowa wydaje się zmiana postaw samych działkowców na bardziej ekologiczne.
Mec. Bartłomiej Piech, dyrektor Biura Prawnego PZD omówił temat opłat za wodę. Przypomniał spór z Wodami Polskimi z przełomu lat 2018/19, który zakończył się korzystnym dla działkowców orzeczeniem NSA. Obecnie obowiązują dobre dla działkowców zasady. W przypadku wód powierzchniowych ROD zwolnione są z opłaty, natomiast w przypadku wód podpowierzchniowych nie płacą opłaty stałej, a stawka za opłatę zmienną jest obniżona. Bartłomiej Piech powiedział, że mimo korzystnego orzeczenia NSA nie zawsze możliwy jest zwrot nadpłaconej już kwoty (chodzi o przypadki negatywnej odpowiedzi na reklamację).
Kolejnym tematem omawianym podczas narady, referowanym przez Tomasza Terleckiego, były wytyczne dla zarządów ROD dotyczące rozliczania majątku na działce po śmierci działkowca.
23 lipca 2021 r. KZ PZD wydał komunikat, jak postępować w tej sprawie.
Są dwie sytuacje – pierwsza, kiedy występują o działkę osoby bliskie, a druga, jeśli nikt się nie zgłasza po śmierci działkowca. W pierwszym przypadku, jeśli nie występuje spór – ROD przekazuje działkę, W drugim - dla zabezpieczenia praw PZD należy sporządzić dokumentację - wykonać inwentaryzację, a później zlecić wycenę. To umożliwi szybkie przekazanie ogródka nowemu działkowiczowi.
Podczas narady miały miejsce dwa miłe wydarzenia. Prezes OZ Małopolskiego, Marta Warmuz, w imieniu przewodniczącego Rady Krakowa dr Dominika Jaśkowca przekazała prezesowi Eugeniuszowi Kondrackiemu medal XXX-lecia Odrodzonego Samorządu nadany przez Radę Krakowa.
Natomiast w imieniu prezesa OZ w Szczecinie Tadeusza Jarzębaka, dyrektor biura w Szczecinie wręczył Prezesowi Eugeniuszowi Kondrackiemu statuetkę z okazji 40-lecia PZD.
Podsumowując naradę, Prezes PZD zaapelował do przedstawicieli Okręgów o dokładne zapoznanie się z materiałami dotyczącymi wszystkich poruszanych podczas narady tematów oraz zaplanowanie metod ich rozwiązania. Podkreślił też, że konieczna jest większa aktywność Okręgów w relacjach z zarządami ROD. Dodał, że widzi konieczność kontynuowania narad tematycznych, ale w formule zdalnej.
Na zakończenie Prezes Kondracki wyraził nadzieję, że to spotkanie przyniesie oczekiwane efekty. Dodał, że jest zadowolony ze spotkania i podziękował za udział w nim delegatom Okręgów oraz pracownikom merytorycznym Krajowej Rady.
LS
