Aktualności

Narada dyrektorów biur okręgów PZD poprzez omawiane na niej sprawy spotkała się z dużym zainteresowaniem dyrektorów, którzy mimo, iż maja dużą praktykę w pracy z działkowcami i zarządami ogrodów zadawali pytania w sprawach, które nastręczają im trudności, czy wątpliwości.

Narada odbyła się u progu kampanii walnych zebrań sprawozdawczych w ROD, co jest co roku priorytetowym wydarzeniem dla całego Związku – od rodzinnych ogrodów działkowych, poprzez  Okręgowe Zarządy po Krajowy Zarząd PZD. Walne zebrania są przecież najwyższym organem samorządu PZD, na którym działkowcy podejmują najistotniejsze decyzje dla funkcjonowania ROD, jego przyszłości i finansów.

Podsumowując naradę Prezes podkreślił, iż nie ma już ograniczeń pandemicznych, rok 2023 powinien być rokiem, kiedy walne zebrania odbędą się  ściśle zgodnie z obowiązującymi przepisami Statutu PZD.  Przygotowane zostały dobre wytyczne w sprawie przeprowadzenia walnych zebrań i konferencji delegatów w roku 2023, które zwierają wszelkie niezbędne wskazówki i materiały aby zorganizować je w sposób prawidłowy  i wystarczy je tylko stosować.

Prezes PZD Pan Eugeniusz Kondracki podziękował wszystkim za obecność i aktywność. Podkreślił duże znaczenie omówionych na naradzie tematów oraz wagę zebranych doświadczeń, którymi podzielili się przedstawiciele okręgów. Prezes wyraził oczekiwanie, że tematy referowane na naradzie zostaną przeniesione na narady z prezesami i członkami zarządów ROD organizowane w obecnie przez Okręgi.

Zofia Rut-Skórzyńska

Krajowy Zarząd PZD mając na uwadze potrzeby Zarządów ROD uchwałą nr 302/2018 z dnia 26.07.2018 roku przyjął dostosowane do przepisów prawa zasady tworzenia i prowadzenia Ośrodków Finansowo-Księgowych dla ROD obowiązujące w PZD . Zgodnie z w/w Uchwałą Ośrodki Finansowo-Księgowe są jednostkami pomocniczymi dla okręgu ale jednocześnie są jednostkami samofinansującymi. Ośrodki Finansowo - Księgowe nie pracują dla zysku, ale na rzecz ROD w celu obsługi finansowo – księgowej ROD.

W PZD funkcjonuje 85 Ośrodków Finansowo-Księgowych, które prowadzą księgowość dla 2.774 ROD tj 60,42 % i 471.548 działek tj 52, 14 %

Do najlepiej rozwijających OFK należy Okręg: Toruńsko-Włocławski – 98,45 % ROD w OFK, Śląski – 97,29 % ROD w OFK, Sudecki – 94,57 % ROD w OFK.

Do najwolniej rozwijających OFK należy wymienić Okręg: Warmińsko-Mazurski – 20 % ROD w OFK, we Wrocławiu – 22,42 % ROD w OFK, w Zielonej Górze – 22,50 % ROD w OFK.

Głównym zadaniem Ośrodków Finansowo-Księgowych jest prawidłowe zgodne z Zasadami Rachunkowości i Zakładowym Planem Kont  obowiązującym w PZD oraz z ustawą o rachunkowości prowadzenie spraw finansowo-księgowych w ROD.

Księgowość wszystkich OFK, a także Jednostki Krajowej i Okręgów prowadzona jest na programie DGCS PZD System, stworzonym specjalnie na potrzeby Polskiego Związku Działkowców i posiadającym wszystkie potrzebne moduły w tym:

- ogrody (moduł specjalnie dedykowany Zarządom ROD, będącym idealnym narzędziem do Zarządzania ROD),

- finansowo -księgowy,

- kadrowo-płacowy,

- magazynowy,

- środków trwałych.

Mimo, że OFK są tańsze niż inne formy obsługi księgowej ROD tj Biura Rachunkowe i indywidualne księgowe w ROD, prowadzone są przez profesjonalną kadrę znającą przepisy Związkowe i Państwowe na jednolitym programie nadal wiele Zarządów ROD nie chce przystąpić do OFK.

Prowadzi to do zwiększenia wydatków na wszystkich szczeblach PZD, począwszy od ROD, poprzez Okręgi a kończąc na Jednostce Krajowej.

Liczne kontrole ZUS lub z jednostek nadrzędnych wykazują szereg nieprawidłowości, które wiążą się z dużymi kosztami pokrywanymi często przez działkowców.

Tylko dobrze prosperujące OFK z profesjonalną kadrą znającą przepisy Państwowe i Związkowe mogą zapewnić prawidłowe prowadzenie gospodarki finansowej ROD i wynikające z tego bezpieczeństwo dla Związku i działkowców.

Dlatego jednym z głównych zadań Okręgów  jest dalszy rozwój Ośrodków Finansowo-Księgowych tak, aby 100 % ROD było prowadzonych przez Ośrodki Finansowo- Księgowe.

Krajowy Zarząd PZD, pragnąc pomóc nowo tworzącym się OFK, podjął decyzję o wsparciu finansowym w kwocie do 10.000 zł dla każdego nowopowstałego OFK.

Podczas narady o problemach związanych  z tworzeniem i funkcjonowaniem Ośrodków Finansowo-Księgowych wypowiedziała się Pani Agnieszka Michno dyrektor biura Okręgu Warmińsko-Mazurskiego, Pani Ewa Gaicka dyrektor biura Okręgu we Wrocławiu, Pan Rafał Hawryluk dyrektor biura Okręgu w Zielonej Górze a także Pani Agata Wróbel  dyrektor biura Okręgu w Poznaniu. Głos zabrał także Pan dyrektor Piotr Piątek, dyrektor Okręgu Sudeckiego, w którym OFK funkcjonują najlepiej w Polsce.

Warszawa, dnia 10.03.2023

Opracowała: Agnieszka Wasilewska

Polski Związek Działkowców działalność finansową   prowadzi   zgodnie z:

Ustawą o ROD,  Statutem PZD,  Zasadami Rachunkowości i  Zakładowym Planem Kont zatwierdzonym Uchwałą nr 104/2015 Prezydium KRPZD z 14 kwietnia 2015 r.,  opracowanym zgodnie z ustawą o Rachunkowości, Systemem Ochrony Danych Finansowych w Jednostkach PZD przyjęty Uchwałą nr 154/2020 Krajowego Zarządu PZD z 8 czerwca 2020 r.

Wszystkie jednostki PZD  prowadząc działalność finansową   zobowiązane są do  stosowania  w/w podstaw  prawnych i winny zgodnie z nimi realizować zadania  statutowe wynikające  z zatwierdzonego własnego  planu pracy.           Wszystkie

Jednostki PZD są  jednostkami, samofinansujący i samobilansującymi się.

Ewidencja księgowa  wszystkich zdarzeń gospodarczych winna być  prowadzona na podstawie dokumentów źródłowych w programie komputerowym DGCS PZD SYSTEM po wcześniejszym spełnieniu wymogów pod względem poprawności i rzetelności oraz zaakceptowaniu przez osoby upoważnione.

Działania w/w mają  istotny wpływ na podsumowanie rocznej działalności finansowej danej jednostki   w  prawidłowo  i rzetelnie sporządzonym  sprawozdaniu finansowym za dany rok , które w sposób przejrzysty i rzetelny  przedstawia sytuację finansową i majątkową.

 Podstawowe funkcje sprawozdania finansowego to: informacyjna, dokumentacyjna, analityczna, kontrolna.

Głównym  źródłem finansowania działalności  statutowej  Okręgów i  JK PZD  w 2022 r. były wpływy  z tytułu partycypacji. 0,10 zł od m2   zgodnie z Uchwałą nr 2/XII/2021  z  dnia  9 grudnia 2021 r. w sprawie określenia zasad partycypacji ROD w finansowaniu kosztów, ponoszonych przez PZD w związku z działalnością jednostki krajowej i jednostek terenowych na rzecz rodzinnych ogrodów działkowych w 2022 r. oraz zgodnie z § 2 Uchwały nr 389/2021 Krajowego Zarządu PZD z dnia 16 grudnia 2021 r.  w sprawie określenia  podziału środków pochodzących z partycypacji ROD w finansowaniu kosztów ponoszonych  przez PZD w związku z działalnością  jednostki krajowej i jednostek terenowych na rzecz rodzinnych ogrodów działkowych w 2022 r.

Zgodnie z § 1 w/w Uchwały podział środków był następujący:

1. jednostka terenowa PZD                                          65%
2. jednostka krajowa PZD                                            30%
3. Fundusz Samopomocowy PZD                                 1%
4. Fundusz Rozwoju ROD                                              3%
5. Fundusz Budowy Siedzib dla Zarządów ROD       1%

 Decyzje w  sprawie wysokości partycypacji  Krajowa Rada PZD każdego roku podejmuje na podstawie  analiz i badań finansowych  w  Jednostce Krajowej   i  jednostkach terenowych PZD.

Jednostki terenowe PZD w opracowanych   analizach   uwzględniały swoje potrzeby  ustalane w oparciu o sprawozdania finansowe z lat ubiegłych i procentowy wskaźnik przewidywanej inflacji. Propozycje wysokości partycypacji  były szeroko  konsultowane z aktywem PZD,  w wyniku tych działań  Krajowa Rada podejmowała decyzję zgodnie z oczekiwaniami jednostek PZD uchwalając  partycypację w takiej wysokości, która  zabezpieczy   realizację zadań  statutowych  jednostek PZD..

Jednostki Okręgowe działają na rzecz ROD , współpracują z organami samorządu terytorialnego  i terytorialną administracja rządową w obszarze działania okręgu w zakresie tworzenia, funkcjonowania i rozwoju ROD.

Jednostki Okręgowe  PZD realizują zadania statutowe zgodnie z zatwierdzonym planem pracy i preliminarzem finansowym na dany rok.

Działania Okręgu to  organizowanie  narad, szkoleń , przeprowadzanie lustracji i kontroli w ROD, organizowanie działalności konkursowej oraz działalności socjalnej, oświatowej i   związanej z promowaniem  działalności PZD.

Prawidłowe funkcjonowanie Związku zgodnie z przepisami prawa , w tym realizowanie zadań   wynikających ze statutu PZD oraz z  przyjętego planu pracy możliwe jest dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu  biur Jednostek Okręgowych, które winny  zatrudniać fachowców  z dziedziny  gospodarki gruntami, prawnej, statutowej, finansowo- księgowej, ogrodniczej i inwestycyjnej.

Niezbędne jest  również   ponoszenie  kosztów związanych z prawidłowym  funkcjonowaniem biur w okręgach dobrze wyposażonych w niezbędne  urządzenia . (komputery, skanery, drukarki, niszczarki, szafy metalowe itp.)

Znaczna część  zadań wykonywanych  przez pracowników biur  wymagała bezpośredniego kontaktu z Zarządami ROD.

Działalność finansowa Jednostek PZD  zgodnie z zapisami statutu PZD  poddawana jest  kontroli przez Komisje Rewizyjną, działania te  są  potwierdzone protokołem z kontroli. Kontrole w jednostkach PZD przeprowadzane są przez ZUS i US.

Ważnym dokumentem , który należy stosować jest   System ochrony danych finansowych w Jednostkach PZD  - przyjęty Uchwałą nr 154/2020 r.  KZ PZD  8 czerwca 2020 r. przez Krajowy Zarząd PZD (strona 112 w Zbiorze Przepisów Związkowych) który mówi  o   Ochronie danych finansowych. Dokumentację przyjętych zasad rachunkowości,  księgi rachunkowe , dowody księgowe , dokumenty inwentaryzacyjne i sprawozdania finansowe  należy przechowywać  w należyty sposób (kasy metalowe z odpowiednim zamknięciem) i chronić przed niedozwolonymi zmianami, nieupoważnionym rozpowszechnianiem, uszkodzeniem lub zniszczeniem.

 W zakresie dokumentów, zawierających dane osobowe konieczne jest stosowanie również RODO oraz przepisów związkowych dotyczących zasad przetwarzania danych osobowych w poszczególnych zbiorach w PZD, w tym zakresie rodzaju danych, celów, miejsca oraz okresu, w jakim dane osobowe mogą być przetwarzane, jak również zasad ich udostępniania osobom trzecim. Konieczne jest również odpowiednie zabezpieczenie tych danych m.in. zgodnie z uchwałą KZ PZD nr 150/2018 z dnia 30.04.2018 r. w sprawie wprowadzenia „zasad ogólnych przetwarzania danych osobowych w jednostkach organizacyjnych PZD” oraz uchwałą nr 151/2018 z dnia 30.04.2018 r. w sprawie wprowadzenia „Instrukcji zarządzania systemami informatycznymi służącymi do przetwarzania danych osobowych w jednostkach organizacyjnych PZD”.

Dokumenty księgowe i dokumenty inwentaryzacyjne oraz zatwierdzone sprawozdania finansowe należy  przechowywać w jednostce, w oryginalnej postaci  w ustalonym porządku dostosowanym do sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych,   w podziale na okresy sprawozdawcze,  w sposób pozwalający na ich łatwe odszukanie, przez okres określony w instrukcji kancelaryjnej obowiązującej w PZD.

Odpowiedzialność karna określona jest w  Art.77 ustawy o rachunkowości, który mówi:

Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:

- nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,

- niesporządzania sprawozdania finansowego, sporządzania niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych – podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu karom łącznie.

Zarząd Rodzinnego Ogrodu  Działkowego, który nie jest w stanie sprostać w/w wymogom,  winien niezwłocznie przekazać prowadzenie spraw finansowo-księgowych do Ośrodka Finansowo – Księgowego dla ROD, gdzie osoby z odpowiednim przygotowaniem poprowadzą w sposób profesjonalny ewidencję finansowo-księgową ROD wraz ze sporządzeniem  rocznego sprawozdania finansowego oraz zabezpieczą dokumentację finansową. 

Opracowała; GK KRPZD   M. Marks

Warszawa, dnia 08 marca 2023 roku

Na naradzie dyrektorów biur Okręgów PZD przedstawiono realizację zadań struktur związku w zakresie oświaty w 2022 r. na przykładzie 6 Okręgów – Podlaskiego, Warmińsko-Mazurskiego, w Lublinie, Małopolskiego, we Wrocławiu oraz Opolskiego, które zostały zbadane pod tym kątem. Temat referowała Instruktor ds. ogrodniczych – Ewelina Skarzyńska.

Za podstawową i najważniejszą formę szerzenia wiedzy uznano szkolenia dla nowych działkowców. Dzięki nim osoby niezwiązane wcześniej z ogrodnictwem zyskują wiedzę niezbędną do prawidłowego zagospodarowania działki w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym i udanego prowadzenia upraw ogrodniczych.

Na naradzie przedstawiono ilość szkoleń, jakie odbyły się w przedmiotowych Okręgach, oraz liczbę przeszkolonych na nich osób. Poruszono również temat frekwencji na szkoleniach dla nowych działkowców, która okazała się bardzo niska.  Kolejnym istotnym punktem wystąpienia była realizacja „Otwartego programu Oświatowego PZD”, który wskazuje wszystkie istotne zagadnienia, z jakimi powinien zapoznać się każdy nowy działkowiec, a także określa czas, jaki powinien zostać poświęcony na przedstawienie tych zagadnień. Okazało się, że jedynie w Okręgu Warmińsko-Mazurskim w pełni realizowane są postanowienia programu. Wiąże się to ze znacznym ograniczeniem ilości przekazanej wiedzy, dlatego fakt ten został oceniony negatywnie.

Zalecono także do powrót do stacjonarnych szkoleń dla nowych działkowców, ponieważ mimo minięcia zagrożenia epidemiologicznego, nie wszystkie Okręgi je realizują. Uznano za istotny bezpośredni kontakt z nowymi działkowcami, który buduje ich poczucie przynależności do PZD i integruje. Podkreślono wpływ wartości merytorycznej i sposobu prowadzenia szkoleń na frekwencję na nich. Z badań przeprowadzonych w 6 Okręgach wynika, że jedynie 2 angażują zewnętrznych wykładowców z uczelni wyższych.

Kolejnym istotnym zadaniem w zakresie oświaty są szkolenia dla działkowców i szkolenia otwarte dla społeczności lokalnej. Szkolenia dla działkowców odbyły się w każdym zbadanym Okręgu. Omówiono ich ilość, tematy oraz zainteresowanie jakimi się cieszyły. Były to wykłady, pokazy praktyczne, warsztaty stacjonarne lub związane z wyjazdami. W tym przypadku 4 Okręgi zaangażowały zewnętrznych wykładowców i Instruktorów SSI.

Z zebranych informacji wynika, że nieliczne były inicjatywy angażujące społeczność lokalną. Podkreślono ich znaczenie i potrzebę zintensyfikowania, ponieważ budują pozytywny wizerunek PZD wśród społeczności i władz lokalnych, oraz są formą promocji PZD.

Poruszono ponownie temat Społecznej Służby Instruktorskiej, a także podkreślono jej szczególne znaczenie ze względu na bezpośredni kontakt z działkowcami. Przedstawiono stosunek ilości Instruktorów SSI do ilości ROD w Okręgu. Mimo, że dane wskazują na funkcjonowanie SSI w Okręgach, realny wkład w realizację zadań oświatowych ma niewielki procent instruktorów. Aby to zmienić konieczne jest aktywizowanie i motywowanie. Przedstawiono przykłady takich działań w zbadanych Okręgach.

Za cenne źródło wiedzy uznano także broszury i książki wydawane przez PZD. Dystrybucja wydawnictw związkowych w Okręgach odbywa się w większości sprawnie i szybko, a miesięczniki „działkowiec” i „Mój ogródek” są promowane na stronach internetowych Okręgów, co oceniono pozytywnie. Wszystkie opisane Okręgi prowadzą także własną sekcję porad ogrodniczych na stronie internetowej.

Wystąpienie zakończono stwierdzeniem konieczności zwiększenia aktywności na stronach internetowych Okręgów, zwłaszcza w sekcjach dotyczących porad ogrodniczych, co jest istotne w dobie coraz częstszego poszukiwania wiedzy za pośrednictwem internetu.

Ewelina Skarzyńska

Na naradzie dyrektorów biur Okręgów PZD Pan Prezes Eugeniusz Kondracki omówił istotny temat dotyczący szkoleń dla działkowców oraz oświaty w związku. Prezes podkreślił konieczność wprowadzenia w statucie PZD obowiązku przejścia szkolenia przez nowego działkowca. Pan Prezes zaznaczył, że obecna frekwencja na szkoleniach dla nowych działkowców jest bardzo niska, przez co zdecydowana większość nie posiada niezbędnej wiedzy dotyczącej prawa w PZD oraz prowadzenia upraw ogrodniczych. Fakt ten ma bezpośredni wpływ na sposób zagospodarowania działek. Podkreślona została także potrzeba modernizacji programu oświatowego, konieczność zaangażowania wykwalifikowanych wykładowców do prowadzenia szkoleń, a także zasadność funkcjonowania Społecznej Służby Instruktorskiej.

Jeszcze w marcu bieżącego roku odbędzie się posiedzenie Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców. Jednym z tematów posiedzenia będzie ocena działalności oświatowej w 2022 r., a także wypracowanie kierunków tej działalności w roku bieżącym. Kierunek rozwoju oświaty określony zostanie w uchwale Krajowej Rady. Oceniając dotychczasowe działania oświatowe wszystkich struktur PZD za najważniejsze uznano wprowadzenie w Statucie PZD obowiązku przejścia szkolenia przez nowego działkowca, a także wypracowanie nowego programu oświatowego, który da działkowcom wiedzę na temat aspektów prawnych funkcjonowania związku, określonych w Ustawie o rodzinnych ogrodach działkowych, Statucie PZD i Regulaminie ROD. Problemem jest dotarcie z oświatą ogrodniczą nie tylko do nowych działkowców, ale często tych z długoletnim stażem. W tym przypadku nie chodzi o przekazywanie im wiedzy, którą już posiadają, a o dostarczanie nowoczesnej wiedzy dotyczącej prowadzenia upraw na działkach i niezbędnych gatunków roślin.

Od 2 lat Polski Związek Działkowców promuje uprawę warzyw. W związku z tym wydane zostały 3 broszury tematyczne, zawierające informacje niezbędne do prowadzenia z powodzeniem upraw tych roślin. Jak ważna jest ta wiedza dowodzi sytuacja na rynku warzyw i owoców. Ich ceny z dnia na dzień wzrastają, co prowadzi do sytuacji, że stają się poza zasięgiem wielu polskich rodzin. Coraz popularniejsze staje się w związku z tym hasło „zamieniamy trawniki na warzywniki”. W bieżącym roku promocja uprawy warzyw również będzie jednym z najważniejszych zadań oświatowych, podobnie jak uprawa roślin sadowniczych, która jest kolejną istotną częścią programu oświatowego. Krajowy Zarząd proponuje przejście na uprawę roślin sadowniczych łatwych w uprawie, w przypadku których nie jest konieczna ochrona chemiczna, mających duże znaczenie zdrowotne, żywieniowe i ekonomiczne. Najczęściej są to gatunki drzew i krzewów owocowych, które osiągają wysokie ceny rynkowe.

Kontrowersje budzi działanie Społecznej Służby Instruktorskiej. Kiedyś Instruktorami SSI byli działkowcy posiadający cenną wiedzę ogrodniczą i umiejętności praktyczne, którzy służyli swym doświadczeniem innym działkowcom. Wielu z nich ze względu na zaawansowany wiek zaprzestaje działalności w SSI, a pozyskanie nowych instruktorów stanowi problem. Coraz mniej osób decyduje się na pełnienie tej funkcji i przejście niezbędnych szkoleń. Jednak powszechna opinia Okręgów wskazuje, że należy tę funkcję utrzymać, popularyzować i otoczyć opieką i pomocą ze strony Okręgowych Zarządów i Zarządów ROD.

Prezes zapowiedział także nowelizację programu oświatowego i powiększenie go o działalność organizacyjną, statutową, prawną a także ekonomiczną. Do spraw nowelizacji programu powołany zostanie zespół złożony z etatowych instruktorów ds. ogrodniczych.

Prezes wysoko ocenił działalność oświatową Okręgów, stwierdzając jednak, że jest ona niewystarczająca. Podkreślono także, że propagowanie oświaty w PZD zostało zabezpieczone przez Fundusz Oświatowy we wszystkich jednostkach organizacyjnych PZD. Fundusz ten powinien być zatem wykorzystywany na promowanie oświaty i prowadzenie działalności szkoleniowej. Prezes zapowiedział rozwój oświaty za pomocą dostępnych form elektronicznych, co zapewni jeszcze łatwiejszy dostęp dla wszystkich, którzy będą chcieli z niej skorzystać.

Ewelina Skarzyńska

Podczas drugiego dnia narady z dyrektorami biur omówiono temat działalności inwestycyjnej w ROD.

Temat omówiła kierownik Wydziału Gospodarki Gruntami Mariola Kobylińska.

Podkreśliła , że kadra zarządzająca w OZ PZD, ma obowiązek szkolenia, kontroli i nadzoru w związku z realizowanymi inwestycjami i  remontami  w ROD. Wskazała, że szczególnie przed walnymi zebraniami w ROD należy nawiązać współpracę z zarządami ROD, aby wnioski w zakresie realizacji tych zadań były przygotowane poprawnie i odnosiły się do koniecznych inwestycji a koszty zweryfikowane poprzez odpowiednio opracowany kosztorys na podstawie projektu. Bowiem działkowcy muszą posiadać pełną wiedzę podejmując decyzję o realizacji konkretnego zadania inwestycyjnego. Wskazano na ważną role podległego personelu tj. zatrudnionych w OZ PZD inspektorach ds. inwestycji. Zarządy ROD bowiem nie mogą być pozostawione z tym tematem same . Rola inspektora ds. inwestycji musi być nakierowana na bezpośrednia współprace i merytoryczna pomoc na każdym etapie realizacji zadań. W PZD od lat obowiązują dobre procedury, ale chodzi raczej o ich znajomość, chęć ich stosowania i przestrzegania. Bez odpowiedniego kierowania i nadzoru tego rezultatu się nie osiągnie. Wskazano na konieczność realizacji zadań dobrze przygotowanych i przemyślanych z pełnym zabezpieczeniem finansowym, nie można bowiem sądzić , że przy realizacji zadań o wielotysięcznej wartości jakość to będzie. Nie może bowiem być miejsca na niegospodarność, brak efektywności i rzetelności. Bowiem te złe przypadki, nigdy się nie obronią a kierownictwo Związku ma obowiązek i instrumenty prawne, aby nieprawidłowości eliminować i nie dopuszczać do eskalacji problemu. Wskazała także na osiągane w ubiegłych latach rezultaty w zakresie inwestycji oi remontów. Bowiem w 2021 roku 49 % ROD zrealizowało zadania na ponad 66 milionów złotych. Te wartości pokazują o ogromnej pracy, ogromnych potrzebach a także ogromnej odpowiedzialności jaka ciąży na inwestorze zadań a wiec zarządzie ROD a także organach bezpośrednio nadzorujących ich prace a więc na OZ PZD i personelu zatrudnionym w biurze tej jednostki.  Wskazano na źródła finansowania zadań w tym coraz większy z roku na rok udział pomocy ze środków zewnętrznych. Fakt ten zasługuje na docenienie zarówno podmiotów udzielających wsparxia ROD a także jednostkom zabiegającym o takie wsparcie, gdyż bez zaangażowania i odpowiedniej aktywizacji w tym kierunku nie można liczyć na pozytywne efekty.

M. Kobylińska przypomniała również o możliwości finansowania zadań przy wsparciu ze środków PZD w postaci bezzwrotnych dotacji oraz pożyczek z Funduszu Samopomocowego PZD.

W dalszej części inspektor ds. terenowo-prawnych – Aleksandra Grunt Majer omówiła temat dotacji dla ROD ze źródeł zewnętrznych.

Z danych przekazanych przez Okręgowe Zarządy PZD do Jednostki Krajowej wynika, iż w 2022 roku 778 ROD uzyskały pomoc ze środków zewnętrznych, co stanowi 17 % wszystkich ROD w Polsce, na łączną kwotę 12 720 648,53 zł.

Podczas omawiania tematu porównano przedmiotowe dane z danymi z 2021 roku. Gdzie podkreślono znaczny wzrost udzielanej pomocy w odniesieniu do ilości ROD i wsparcia zewnętrznego i przypomniano, że w poprzednim roku pomoc uzyskało 613 ROD na kwotę 10 332 420,72 zł. Jest to bardzo pozytywny sygnał, który zasługuje na uznanie, gdyż potrzeby ROD są bardzo duże a bez pomocy ze źródeł zewnętrznych nie mogą być zaspokojone. Z drugiej strony świadczy to o docenieniu roli ROD w przestrzeni miast i gmin.

Przedstawiono wysokość dotacji za lata 2018-2022, wskazując, że otrzymana pomoc w 2018 r. wynosiła  6 719 210,56 zł, w 2019 r. - 6 891 221,90 zł, w 2020 r.  – 8 797 204,38 zł zaś w 2021 r. – 10 332 420,70 zł.

Pomoc, jaką otrzymały Rodzinne Ogrody Działkowe udzielana była w szczególności na budowę nowej lub modernizację istniejącej infrastruktury ogrodowej, wymianę oraz budowę sieci wodociągowych, energetycznych, parkingów, ogrodzeń, placów zabaw oraz domów działkowca czy zakupu urządzeń do rozdrabniania gałęzi.

Najwięcej ROD, które otrzymały pomoc ze źródeł zewnętrznych w stosunku do liczby ROD w okręgu w 2022 roku, położone są w okręgach: w Pile (82% ROD), w Zielonej Górze (57% ROD), w Częstochowie (38% ROD), we Wrocławiu (32% ROD), w Lublinie (29 % ROD) i w Kaliszu (28% ROD).

Na szczególne uznanie po raz kolejny zasłużył Urząd Marszałkowski w Poznaniu, który przekazał dla 64 ROD z okręgu PZD w Poznaniu, Pile i Kaliszu dotacje w łącznej wysokości 2 138 117 zł oraz Urząd Marszałkowski w Warszawie, który przekazał w ramach Programu Mazowieckiego Instrumentu Aktywizacji Działkowców (tzw. MIAD 2022) 1 326 219 zł dla 84 mazowieckich ROD.

Podkreślano, że w roku 2022 r. ROD z terenu działalności wszystkich Okręgowych Zarządów PZD otrzymały wsparcie z dotacji gminnych. Jest to nowa sytuacja, gdyż wcześniejsze badania pokazywały, że bywały Okręgi, w których żaden ROD nie uzyskał pomocy finansowej. To znak, że aktywne działania i zwiększenie zaangażowania okręgów przynosi pozytywne korzyści dla ROD i działkowców.

Wszyscy uczestnicy narady jednogłośnie stwierdzili , iż unormowania zawarte w art. 17 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ROD, spełniają właściwie swoją rolę, gdyż dają realne podstawy prawne gminom do udzielenia dotacji przeznaczonej na rozwój ROD. Bez tych zapisów rady miast i gmin nie mogłyby w tak prosty sposób wspierać ogrodów.

Wyrażono nadzieję, iż aktywne działania okręgów, kolegiów prezesów i zarządów ROD pozytywnie wpłyną na postrzeganie rodzinnych ogrodów działkowych i przełożą się na zwiększoną pomoc finansową również i przez te miasta i gminy, które do tej pory nie wspierały ROD.

Jednocześnie podczas narady, złożono podziękowania wszystkim miasto, gminom i urzędom marszałkowskim, które uchwalając budżety na 2022 rok nie zapomniały o istnieniu na ich terenach ogrodów działkowych i udzieliły im wsparcia. Dzięki okazanemu zrozumieniu, ogrody działkowe mogą się rozwijać i służyć nie tylko działkowcom ale i całemu społeczeństwu.

Bardzo wysoko oceniono także zaangażowanie struktur Związku i jego działaczy w zdobywaniu środków zewnętrznych, dobrym ich wykorzystywaniu oraz prawidłowym rozliczaniu.

Mariola Kobylińska

Aleksandra Grunt Majer

W dniach 8-9 marca br. odbyła się narada dyrektorów biur Okręgów PZD, która m. in. zajęła się niezwykle ważnym tematem wykorzystania i rozliczania kosztów pośrednich przeznaczonych na realizację programu ARiMR. Od kilku miesięcy bowiem jednostki PZD podejmują szeroko zakrojone działania zmierzające do realizacji projektu „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Stąd coraz większe zainteresowanie możliwością przeznaczenia części środków z grantów - w ramach kosztów pośrednich – na rozmaite cele powiązane z realizacją przedmiotowego projektu. Wiele ROD zabezpieczyło środki na pokrycie tych kosztów. Jednak zasady w tym zakresie rodziły istotne wątpliwości, których wyjaśnienie było niezbędne z uwagi na możliwość kwestionowania w przyszłości poszczególnych wydatków rozliczanych w ramach kosztów pośrednich. Dlatego też Krajowy Zarząd PZD podjął intensywne działania, aby ARiMR przedstawiła klarowne stanowisko dotyczące kryteriów kwalifikacji kosztów, które można zrekompensować z określonej części udzielonego grantu. Tego rodzaju stanowisko zostało ostatnio opublikowane jako uzupełnienie tzw. Podręcznika Grantobiorcy (wersja z lutego 2023 roku).

Ze względu na duże zainteresowanie tematem oraz konieczność skrupulatnego przestrzegania ustalonych zasad wydatkowania środków z grantów, Krajowy Zarząd podjął 7 marca br. stanowisko w sprawie zasad rozliczania kosztów pośrednich w ramach projektu grantowego „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Dokument ten w sposób kompleksowy i przystępny przybliżył najważniejsze reguły obowiązujące jednostki PZD w przedmiotowym zakresie. Wyjaśnia w szczególności kwestię wydatkowania do 10% wartości grantu na rozmaite cele niezbędne do realizacji projektu, w tym wynagrodzenia osób, dzięki których pracy granty trafiają do ROD i są tam skutecznie wykorzystywane. Przytacza również katalog wydatków, jakie mogą być finansowane z określonej części udzielonego grantu, np. zakup zestawu komputerowego, czy też koszty ubezpieczeń majątkowych na potrzeby realizacji projektu. Ponadto stanowisko położyło specjalny nacisk na konieczność dochowania zasady racjonalności, oszczędności i niezbędności w wykorzystaniu środków z grantu na koszty pośrednie. Przestrzeganie tych zasad jest bowiem warunkiem rozliczenia udzielonego grantu i uniknięcia sankcji umownych, łącznie ze zwrotem środków z odsetkami.

Z tych względów stanowisko Krajowego Zarządu zostało szczegółowo omówione podczas ostatniej narady dyrektorów biur Okręgów PZD, aby reguły wykorzystania kosztów pośrednich zostały najefektywniej wdrożone we wszystkich jednostkach PZD, a zwłaszcza ROD, które realizują omawiany program grantowy.  W tym zakresie niezbędne jest bowiem ścisłe przestrzeganie zasad wynikających z podstawowych dokumentów dotyczących projektu, a zwłaszcza umowy o powierzenie grantu, Regulaminu Konkursu, a także Podręcznika Grantobiorcy. Niezależnie jednak od tego warto zauważyć, że w wielu wypadkach pożądanym rozwiązaniem byłoby wręcz zrezygnowanie z deklarowanych kosztów pośrednich i dokonanie tzw. relokacji środków na wydatki bezpośrednio związane z projektem. Przyczyniłoby się to do efektywniejszej realizacji przedmiotowego programu z korzyścią dla rodzinnych ogrodów działkowych.

W związku z ogromną wagą przedmiotowego tematu zachęcamy wszystkich zainteresowanych do zapoznania się z tekstem stanowiska Krajowego Zarządu PZD z 7 marca 2023 roku w sprawie zasad rozliczania kosztów pośrednich w ramach projektu grantowego „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Dokument ten dostępny jest na stronie www.pzd.pl.

 rpr. T. Terlecki

Realizacja programu grantowego ARiMR pt. „ Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie rodzinnych ogrodów działkowych”  to bardzo ważny i istotny temat narady z dyrektorami biur Okręgów PZD, gdyż od ponad roku struktury PZD zajmują się tym konkursem.

Podczas narady można było podsumować osiągnięte rezultaty. Temat wprowadził Prezes PZD- Eugeniusz Kondracki- wskazując na poczynione wszelkie możliwe przygotowania prawne ze strony organów krajowych PZD tj Krajowej Rady oraz Krajowego zarządu, aby zarządy rodzinnych ogrodów działkowych mogły przystąpić do konkursu, który pod koniec maja ubr ogłosiła ARiMR. Wskazał także, że temat jest nowy, gdyż dotychczas na taką skalę PZD nie korzystał ze środków unijnych, tym bardziej wymagający, gdyż należy sprostać szeregu zasadom i regułom, jakimi rządzą się wydatki w ramach tych funduszy. Związek sprostał tym wymogom z dobrym rezultatem, gdyż w ramach oceny formalnej i merytorycznej pozytywną ocenę uzyskało 350 wniosków obejmujących 528 ROD. Przedmiotowe wnioski znalazły się na listach rankingowych Agencji i uzyskały łączne wsparcie w wysokości ponad 45milionów złotych. Prezes wskazał, że w ramach VI i VII tury rankingowej nie wszystkie wnioski mimo pozytywnej oceny znalazły się na listach rankingowych z uwagi na wyczerpane środki w ramach tego Konkursu. Zatem fakt ten potwierdził, że ogrody potrafią się zmobilizować i pokonać szereg reżimowych wymagań konkursu, jeśli chodzi o fakt możliwości przysporzenia ogrodom i działkowcom lepszych warunków użytkowania terenów wspólnych poprzez rozwój zielonej, ekologicznej infrastruktury oraz infrastruktury technicznej ogrodów. Eugeniusz Kondracki podkreślił, że mimo ogłoszenia i trwania konkursu to kierownictwo Związku na bieżąco współpracowało z kierownictwem Agencji, aby wszelkie powstające trudności i wątpliwości a także problemy na bieżąco rozwiązywać. Wskazał także na pozytywną współpracę i pozytywną ocenę samego konkursu, chociaż apetyty zarządów ROD, aby wspomóc ich w działalności inwestycyjnej są większe, gdyż i potrzeby ROD mają ogromne.

Kierownik Wydziału Gospodarki Gruntami Mariola Kobylińska- szeroko omówiła rezultaty konkursu wskazując na liderów: OZ Śląski, OZ Toruńsko – Włocławski ,OZ Pomorski, OZ w Poznaniu, OZ w Szczecinie, OZ Mazowiecki, OZ Łódzki, OZ Warmińsko-Mazurski, OZ we Wrocławiu, OZ Sudecki.

Jednocześnie po raz kolejny przypomniano i przestrzegano uczestników narady o konieczności stosowania i przestrzegania wymogów i zasad określonych w regulaminie Konkursu i zasad wynikających z podpisanej umowy o powierzenie grantu. W tym miejscu wskazano, ze kierownictwo jednostek terenowych ma obowiązek bieżącej współpracy, a także nadzoru w realizacji projektów grantowych przez podległe zarządy ROD. Działania te są konieczne aby wszystkie środki wydatkowane na zadania objęte projektem zostały uznane za kwalifikowane i zostały rozliczone. Bowiem brak skutecznego rozliczenia to szkoda dla Związku. Podkreślono, że struktury PZD włożyły duży wysiłek organizacyjny, operacyjny, zadaniowy. Zatem należy dołożyć wszelkiej staranności i rzetelności przy wydatkowaniu środków aby sukces był pełny i zakończył się pełnym rozliczeniem przyznanych niemałych środków wraz ze zwrotem zabezpieczeń w formie weksli in blanco, po zachowaniu 5 letniej trwałości osiągniętego rezultatu. Podczas narady wskazano także na możliwość bieżącej współpracy z Oddziałami Regionalnymi  ARiMR celem uprzedniej weryfikacji działań i wydatków zarządów ROD. Uczestnicy narady- dyrektorzy biur OZ pozytywnie określili dotychczasową współpracę z przedstawicielami Agencji i przydzielonymi zarządom ROD opiekunami. Mariola Kobylińska wskazał także, że realizacja Programu w czasie wymaganego 5-letniego okresu trwałości zadań będzie weryfikowana i będzie podlegała kontroli ze strony odpowiednich instytucji wdrażających Program a także pośredniczących i zarządzających, Podręcznik Grantobiorcy, którym posługuje się  ARiMR ma także pomóc zarządom ROD, sprostać wymogom Konkursu . Podkreślono także o możliwości relokacji środków w wyniku powstałych oszczędności na poczet: innych kategorii wydatków określonych w harmonogramie, lub nowych kategorii wydatków, jednakże nowa kategoria wydatków będzie wymagała podpisania aneksu do zawartej umowy. Kluczowym jest także dochowanie terminów przy realizacji zadań, gdyż Konkurs trwa jedynie do 31 sierpnia 2023 roku.

Ważnym elementem zawartym w czwartej wersji podręcznika Grantobiorcy, a udostępnionym na stronie internetowej ARiMR jest rozpisanie wydatków na co m. in mogą być przeznaczone koszty pośrednie. Chociaż wiadomo, że większość ROD przeznaczyło te środki na zwiększenie wydatków w ramach realizowanych zadań.

Mariola Kobylińska

Wprowadzenia do tematu dokonał Prezes PZD, który poinformował uczestników, iż z uwagi na fakt, iż nie ma obecnie obostrzeń pandemicznych, rok 2023 powinien być rokiem, kiedy walne zebrania będą odbywać w się w trybie i terminach określonych przez Statut PZD. W związku z powyższym z uwagi na obowiązujące przygotowania do kampanii walnych zebrań sprawozdawczych w ROD są oceniane bardzo dobrze przez wszystkie okręgi PZD i nie odbiegają więc obecnie od dotychczasowej wypracowanej przez lata „przed covidowej” praktyki.

Następnie głos zabrał Marcin Juszczel z Wydziału Prezydialnego, który omówił podsumowanie stanu przygotowań do walnych zebrań na podstawie informacji przesłanych przez wszystkie okręgi. Następnie wystąpiła Pani Zofia Rut-Skórzyńska, która zwróciła uwagę uczestników narady na różnice z tegorocznej wersji wytycznych, które pojawiły się w stosunku do lat ubiegłych.

Wzorem lat ubiegłych także w tym roku przygotowane zostały dobre wytyczne w sprawie przeprowadzenia walnych zebrań i konferencji delegatów w roku 2023, które sprawdziły się w poprzednich latach. Wytyczne zwierają wszelkie niezbędne materiały i informacje, aby walne zebrania zorganizować i przeprowadzić zgodnie z obowiązującymi przepisami gwarantując wykonanie wszystkich zadań statutowych. Z pozyskanych informacji wynika ponadto, że decyzja Krajowej Rady PZD wyrażona w uchwale nr 1/XVII/2022 z dnia 14 grudnia 2022 roku odnośnie przedłużenia kadencji organów PZD w całym Związku została przyjęta ze zrozumieniem.

We wszystkich okręgach powołane zostały już zespoły ds. obsługi walnych zebrań, a obsługą WZ zajmie się łącznie 949 osób na terenie całego kraju. Zadaniem osób obsługujących walne jest w pierwszej kolejności nawiązanie kontaktów z zarządami ROD, a następnie podjęcie współpracy w celu organizacji i przeprowadzenia walnych zebrań zgodnie ze Statutem PZD. Obecnie we wszystkich okręgach na ukończeniu znajduje się sprawa szkoleń osób obsługujących walne zebrania oraz członków organów ROD, których celem jest możliwie najpełniejsze przygotowanie merytoryczne do realizacji zadań związanych z zebraniami.

Krajowy Zarząd PZD wzorem lat ubiegłych opracował również wytyczne dla walnych zebrań ROD oraz wytyczne finansowe dla ROD wraz z wzorami dokumentów podejmowanymi w trakcie walnych zebrań, które od lat niezmiennie stanowią niezbędną pomoc i wymiernie przyczyniają się do prawidłowego przebiegu walnych zebrań. Jak już wspomniano tegoroczna kampania sprawozdawcza będzie odbywać się jak w poprzednich latach sprzed okresu pandemii i zakończy się zgodnie ze statutowym terminem do 15 maja br. Na dzień 1 marca 2023 roku w całym kraju zaplanowanych zostało 1341 walnych zebrań, a 9 zostało już przeprowadzonych. Największe natężenie walnych zebrań tradycyjnie będzie mieć miejsce kwietniu tego roku.

Następnie ramach dyskusji w tym zakresie poszczególni uczestnicy narady omówili kwestię przygotowywania do kampanii walnych zebrań w ich okręgach. Kolejno wystąpili: Pani Anna Bołądź z Okręgu Toruńsko – Włocławskiego, Pan Grzegorz Tasarz z Okręgu w Częstochowie, Pani Barbara Kokot z Okręgu w Bydgoszczy, Pani Izabela Ożegalska z Okręgu w Łodzi, Pani Elżbieta Dziedzic z Okręgu w Legnicy oraz Pani Marta Warmuz z Okręgu Małopolski, która dodatkowo serdecznie podziękowała Prezesowi za wsparcie i skuteczną pomoc udzieloną okręgowi w sprawie pozyskania nowego lokalu na siedzibę okręgu.

Podsumowania tematu dokonał Prezes PZD, który stwierdził, że zastosowanie w praktyce dokumentu jakim są przyjęte wytyczne, w zasadzie stanowi gwarancję prawidłowości w organizacji i przebiegu walnych zebrań. Pan Prezes po raz kolejny podkreślił, że wytyczne są bardzo ważne, zawierają wszelkie niezbędne wzory dokumentów, które walne zebranie powinno przyjąć, ale także instruktaż jak prowadzić działania związane z organizacją i przebiegiem zebrań oraz wzory bardzo ważnych dokumentów – uchwał, regulaminy, czy protokoły. Jednakże zwrócił też uwagę na fakt, iż wytyczne to nie wszystko. Dalszym zadaniem okręgów jest bowiem dokonanie sprawdzenia jak zebrania przebiegały i czy nie zostały popełnione błędy. Dokumenty które są przekazywane z ogrodów powinny być przedmiotem badania przez okręg pod kątem ich prawidłowości, zgodności ze Statutem, wytycznymi i innymi przepisami związkowymi. Nieprawidłowe uchwały trzeba niezwłocznie usuwać z obiegu prawnego. Istotnym zagadnieniem jest również ocena kampanii sprawozdawczej w ROD przez okręgi.

Z uwagi na okres przedwyborczy oraz fakt, że częstymi gośćmi na walnych zebraniach są działacze polityczni i politycy. Wobec czego Pan Prezes przypomniał zebranym, iż Związek od zawsze był i pozostanie apolityczny, jednakże sytuacja ROD i sytuacja w Kraju powoduje że należy na bieżąco reagować na to co dzieje się i aktywnie współpracować zarówno z Sejmem, Senatem oraz samorządami terytorialnymi pamiętając o tym, że najważniejszy jest ogród działkowy.

Marcin Juszczel

W dniach 8-9 marca 2023 r. w Warszawie odbyła się narada dyrektorów biur okręgów PZD. Naradzie przewodniczył i ją prowadził Prezes Związku Eugeniusz Kondracki, a udział w niej wzięła także Przewodnicząca Krajowej Komisji Rewizyjnej PZD Maria Fojt.

Narada została zorganizowana, aby omówić najważniejsze obecnie  sprawy  dla  Związku, ROD  oraz  działkowców i określić wspólnie działania, jakie należy podejmować w poszczególnych omawianych dziedzinach. Do omówienia i przedyskutowania z dyrektorami biur zaplanowano na dwa dni narady następujące tematy:

1. Walne zebrania w ROD w 2023 r. Wytyczne do walnych zebrań. Stan przygotowań do kampanii walnych zebrań w ROD w roku 2023.

2. Realizacja programu grantowego ARiMR pt. „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie rodzinnych ogrodów działkowych”

3. Budowa siedzib dla zarządów ROD. Działalność inwestycyjna i jej finansowanie. Dotacje ze źródeł zewnętrznych.

4. Zadania struktur Związku w zakresie oświaty.

5. Gospodarka finansowa Związku. Ośrodki Finansowo-Księgowe.

6. Zadania struktur Związku wynikające z programów zjazdowych i uchwał struktur.

7. Funkcjonowanie biur okręgów.

8. Komunikacja elektroniczna w Związku.

Informacje dotyczące poszczególnych tematów, które były przedmiotem narady przedstawiamy w oddzielnych materiałach.

ZRS