Na posiedzeniu Krajowego Zarządu PZD z dniu 27 stycznia 2021 roku, przedstawiany został temat związany z wykorzystywaniem i finansowaniem kosztów utrzymania i remontów Domów Działkowca na terenie Rodzinnych Ogrodów Działkowych.
Na podstawie stanowisk przekazanych przez Okręgi do Sekretariatu Biura Jednostki Krajowej wynika, iż w 12 Okręgach, tj. Okręgu w Gorzowie Wielkopolskim, w Kaliszu, w Koszalinie, a także Okręgu Mazowieckim, Pilskim, Podlaskim, Słupskim, Szczecińskim, Toruńsko – Włocławskim, Warmińsko – Mazurskim, Wrocławskim oraz Zielonogórskim problem ten w ogóle nie występuje. Rodzinne Ogrody Działkowe radzą sobie z utrzymaniem istniejących Domów Działkowca a także wykorzystują budynki zgodnie z ich przeznaczeniem. Okręg Pilski wskazuje jedynie, że problem z finansowaniem tych obiektów może wystąpić w przyszłości.
W pozostałych 14 Okręgach, tj. Bydgoskim, Częstochowskim, Elbląskim, Pomorskim, Legnickim, w Okręgu w Lublinie, Łódzkim, Małopolskim, Opolskim, Podkarpackim, Poznańskim, Sudeckim, Śląskim oraz Świętokrzyskim jest to zazwyczaj problem nie pustych i niewykorzystywanych Domów Działkowca, a raczej braku wykorzystania ich potencjału w całości, gdyż w ogromnej większości budynki te są potrzebne, korzystają z nich choćby Zarządy ROD na działalność statutową, funkcjonują tam biura Zarządów ROD, a także są organizowane Walne Zebrania.
Okręgowe Zarządy w sumie wytypowały do badania 449 Domów Działkowca, których potencjał przekracza ich potrzeby.
Niektóre z tych budynków dotychczas były podnajmowane, jednakże zaprzestały tej działalności zgodnie z polityką Związku. Niekiedy także sam ROD użytkował takie obiekty, ale obecnie uznaje, iż dalsze ich utrzymanie przekracza możliwości danego ROD, tym bardziej że brak jest zakładów pracy, które w przeszłości partycypowały w kosztach ich utrzymania. Występują także przypadki łączenia ROD, w efekcie czego pozostają wolne i niepotrzebne Domy Działkowca lub które są wykorzystywane przez PZD w niewielkiej części.
Domy Działkowca w Rodzinnych Ogrodach Działkowych to budynki, dzięki którym Zarząd ROD może prowadzić swoją działalność statutową, może to być miejsce szkoleń, czytelnia, niezbędny magazyn, a nawet miejsce integracji działkowców.
Krajowy Zarząd PZD zauważył, że problem występuje raczej w wykorzystywaniu całego potencjału budynku, w finansowaniu remontów, nie zaś ze zbędnymi obiektami. Mając na uwadze powyższe, należy się zastanowić, co dalej z takimi obiektami? Jakie działania powinien podjąć dany ROD aby zabezpieczyć budynek przed niszczeniem oraz przed dalszą dekapitalizacją, bądź zastanowić się nad zmianą jego przeznaczenia.
Warto podjąć bardziej efektywne rozmowy z samorządami, organizacjami pozarządowymi, czy też fundacjami, których działalność związana jest z działalnością na rzecz społeczności lokalnej, w tym dzieci i młodzieży, seniorów oraz osób niepełnosprawnych, by swoimi dobrami wspomagać rozwój społeczności lokalnej. Krajowy Zarząd PZD w substancji materialnej jakimi są Domy Działkowca upatruje swój znaczny udział i wkład na rzecz szeregu organizacji działających lokalnie. Oczywiście należy zadbać o ich właściwy stan techniczny. Uznajemy, że wspólne zaangażowanie PZD i władz lokalnych może służyć realizacji tych celów.
W niektórych Okręgach część pustych pomieszczeń została udostępniona na działalność szkoleniową, czytelnie, różnego rodzaju działalność stowarzyszeń, czy też działalność Miejskich Ośrodków Pomocy. To świetny pomysł, gdyż tym sposobem PZD i ROD spełniają swoją funkcję, tj. prowadzą działalność społeczną i wychowawczą.
Dobrym rozwiązaniem jest również udostępnianie pustych pomieszczeń, w dużych Domach Działkowca, tym Zarządom ROD, które nie posiadają własnych siedzib.
Krajowy Zarząd PZD nie upatruje rozwiązania w wyzbywaniu się tych obiektów poprzez sprzedaż, gdyż od lat prowadzona polityka Zarządu w tym względzie potwierdza, że PZD nie powinien zbywać użytkowania wieczystego z istniejącymi na nim budynkami w obliczu gdy prawo to uzyskał nieodpłatnie od Gminy lub Skarbu Państwa w celu prowadzenia rodzinnych ogrodów działkowych.
Krajowy Zarząd PZD stoi na stanowisku, że Okręgowe Zarządy PZD winny indywidualnie badać każdy przypadek z uwzględnieniem:
- możliwości wykorzystania budynku przez PZD, dany ROD lub sąsiednie ROD, które nie posiadają własnych siedzib,
- możliwości wykorzystania przez inne podmioty zewnętrzne, w tym samorządy, organizacje pozarządowe, czy też fundacje, których działalność związana jest z działalnością na rzecz społeczności lokalnej,
- możliwości wykorzystania Domów Działkowca na działalność szkoleniową,
- możliwości pozyskania środków zewnętrznych na ich remont,
- oceny stanu technicznego Domów Działkowca oraz możliwości zakwalifikowania tych, które zagrażają życiu i zdrowiu, do rozbiórki oraz podjęcie niezwłocznych działań w tym względzie.
Reasumując, w chwili obecnej Krajowy Zarząd PZD na podstawie aktualnych informacji przekazanych przez Okręgowe Zarządy PZD nie może generalizować postępowania. Każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia i dogłębnej analizy, w tym oceny prawnej.
Krajowy Zarząd PZD
Warszawa, dnia 28 stycznia 2021 r.
