W związku z licznymi wystąpieniami Krajowego Zarządu PZD w sprawie możliwości rozliczenia w ramach kosztów pośrednich wydatków na konkretne cele związane z realizacją projektu „Rozwój Zielonej Infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych” i trwającą współpracą, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w dniu 21 lutego 2023 r. zaktualizowała „Podręcznik Grantobiorcy”. Jest to czwarta wersja „Podręcznika Grantobiorcy”. Zmiany, które zostały zawarte odnoszą się do:

• katalogu kosztów pośrednich;
• zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych;
• zwrotu niewykorzystanej części grantu.

Uwzględnienie przede wszystkim w „Podręczniku Grantobiorcy” wniosków Krajowego Zarządu PZD dot. katalogu kosztów pośrednich, w praktyce oznacza że środki te można przeznaczyć na ważne dla funkcjonowania i działania ROD cele, służące realizacji grantu.

Zalecamy zapoznanie się z treścią podręcznika i podejmowanie działań w oparciu o jego zaktualizowaną treść, szczególnie przez Zarządy ROD, które przystąpiły do realizacji programu. Znajomość udostępnionych materiałów pomoże skutecznie zrealizować zadania, wykorzystać koszty pośrednie z pożytkiem dla ROD a przede wszystkim rozliczyć je po zakończeniu programu.

KZ PZD

Załącznik:

„Podręcznik -Grantobiorcy” wersja 4 [LINK]

Tegoroczna zima, dość kapryśna i nietypowa, ma się na szczęście ku końcowi. W ogrodach działkowych panuje jeszcze szarość. Odkryty się wszelkie niepożądane stany na niektórych działkach, zwłaszcza na zapleczach ogródków. Ale to właśnie teraz jest doskonała okazja, by przeprowadzić remanenty i uporządkować to, co szpeci działkę oraz pozbyć się niepotrzebnych rzeczy. To także odpowiednia pora, by zarządy poszczególnych ROD wraz ze swymi członkami pomyślały o tegorocznych planach i inwestycjach. To również czas na wyjaśnienie wszelkich wątpliwości.

- Z pracami porządkowymi na terenie ogrodów trzeba się spieszyć, bo za chwilę pojawią się nowe potrzeby, wynikające z konieczności pielęgnacji drzew i krzewów, a za nimi kolejne prace ogrodowe. Jak co roku o tej porze zacznie się prawdziwy ruch na dziatkach -mówi Tadeusz Jarzębak, prezes Okręgu Polskiego Związku Działkowców w Szczecinie. - Zarządy ROD powinny zatem niezwłocznie dokonać przeglądów poszczególnych działek i wskazać ich użytkownikom czynności niezbędne do wykonania w celu przygotowania działki do należytego wyglądu. Należy ostro zareagować na różnego rodzaju samowole w postaci tworzenia bramek, furtek, przejść czy mostków, które nie są ujęte w planie zagospodarowania terenu.

Przegląd ogrodu powinien również przynieść - zarówno zarządowi, jak i użytkownikowi - wiedzę na temat zabezpieczenia działki przed zwierzyną, zwłaszcza przed dzikami, które stają się zmorą działkowców praktycznie w całym mieście. W tym względzie należy również podkreślić, że winni są również sami działkowcy, „zapraszając" niejako dziki do ogrodu poprzez wyrzucanie pożywienia, niesprzątnięcie owoców, a nawet dokarmianie kotów. W przypadku strat należy je oszacować i występować o odszkodowania zgodnie z procedurą. Warto też wiedzieć, że Związek otrzymał zgodę na odłowienie 100 sztuk dzików na bieżący sezon

Tematy drażliwe powinny być z kolei przedmiotem planowanych walnych zebrań sprawozdawczych, podczas których należy wyartykułować także nowe zasady gospodarowania energią elektryczną, wodą oraz gazem, tam gdzie jest on wykorzystywany. Te zagadnienia są nowym zjawiskiem i wymagają przemyślanych rozwiązań systemowych. Leży to w interesie wszystkich działkowców, dlatego nie bez znaczenia jest aktywny udział w takich zebraniach.

- Uważnie należy się również przyjrzeć przestrzeganiu obowiązującego prawa, a dotyczy to zwłaszcza ponadnormatywnych altan oraz zjawiska wykorzystywania altan do ich zamieszkiwania. Te nieprawidłowości mogą być w sposób istotny wykorzystywane przeciwko szlachetnej idei ogrodów działkowych i przez to mogą ucierpieć działkowcy uczciwi - zwraca uwagę prezes Tadeusz Jarzębak - Z powodu zamieszkiwania na terenie działek pojawia się wiele skarg, a to wszystko psuje atmosferę życia ogrodowego.

Warto zauważyć, że wiele ogrodów podjęło trud realizacji projektów rozwoju zielonej infrastruktury przez wsparcie ROD. W okręgu szczecińskim zostały złożone wnioski na około 3 mln zł z funduszy unijnych. Jest to znaczący zastrzyk wsparcia zieleni miejskiej, co nie jest również bez znaczenia dla ogrodów działkowych. Ale nie ma nic za darmo. Realizacja projektów wymaga skrupulatności, przestrzegania zasad regulaminu, rozliczenia i utrzymania urządzeń wykonanych w ramach projektu przez okres 5 lat, by nie narazić się na utratę środków lub konieczność ich zwrotu. Wszystko to przyczyni się do poprawy ekologii i warunków klimatycznych nie tylko na terenie ogrodów, ale także w ich bezpośrednim sąsiedztwie.

- Należy ten temat popularyzować i promować tego typu pomysły. Warto wytwarzać poczucie solidarnej odpowiedzialności za nowo wytworzony majątek. Dążyć należy do powrotu upraw tradycyjnych, sprawdzonych, a służących bioróżnorodności - uważa prezes Tadeusza Jarzębak. - Jednocześnie walne zebrania sprawozdawcze będą podejmowały uchwały o opłatach ogrodowych. Rosnące ceny, powodowane inflacją, nakładają obowiązek, by te obciążenia stały się jak najmniej dotkliwe. Stąd konieczność rzetelności w konstruowaniu opłat, racjonalności i pełnego uzasadnienia.

Niezmiernie ważną rzeczą jest konieczność zgody ogrodowej w aspekcie międzysąsiedzkim, ale także w relacjach między działkowcem a zarządem. Bywa, że drobne sprawy urastają do rangi problemu, powodując niepotrzebne zadrażnienia, podziały, a w konsekwencji składane skargi. Należy przyjąć zasadę, że rozwiązywanie problemów wymaga taktu, rozsądku, tolerancji, a przede wszystkim przestrzegania norm zawartych w regulaminie Rodzinnych Ogrodów Działkowych, Statucie Polskiego Związku Działkowców i Ustawie o ROD.

- Jeżeli poruszone problemy przypasujemy do siebie, życie w naszych ogrodach działkowych będzie łatwiejsze, przyjemniejsze i radośniejsze, a o to nam przecież chodzi - dodaje Tadeusz Jarzębak.

Podobnie jak większość działkowców, liczy, że z nadchodzącą wiosną nastąpi wyraźne ożywienie i odnowienie całej działkowej rodziny.

źródło: KURIER SZCZECIŃSKI

Uwaga: Nie przegapcie najnowszego – marcowego numeru „działkowca”, który właśnie pojawił się w sprzedaży! W tym największym piśmie ogrodniczym na rynku znajdziecie wiele praktycznych porad i inspiracji w sam raz na rozpoczynający się sezon! Warto też skorzystać z okazji i zamówić pakiet rocznej prenumeraty „działkowca” – w bardzo atrakcyjnej cenie i z bezpłatną dostawą!

● Z nadejściem nowego sezonu wegetacyjnego zastanawiamy się nad zmianami w ogrodzie. Gdzie i jakie kwitnące rośliny chcemy wprowadzić, sezonowe czy bylinowe? Przedstawiamy zalety i wady każdej z tych grup, a także pomagamy wybrać te niezawodne w uprawie, tolerujące warunki związane ze zmianami klimatu, a jednocześnie wpisujące się w aktualne ogrodowe trendy!

● W rubryce „Porady prawne dla działkowców” podajemy wyjaśnienia najważniejszych i aktualnych kwestii prawnych związanych z użytkowaniem działki i członkostwem w PZD. W tym numerze: „Przedawnienie roszczeń związanych z prawem do działki”, „Zgoda małżonka nieposiadającego prawa do działki na zawarcie umowy przeniesienia prawa dzierżawy działkowej”, „Darowizna działki w ROD”.

● Kontynuując temat zmian klimatu i wynikających z tego potrzeb odpowiednich działań, przybliżamy kwestie opłacalności gromadzenia w ogrodach deszczówki – najlepszej wody do podlewania roślin, której wykorzystanie pozwoli ograniczyć koszty związane z nawadnianiem a także poprawić plon i kondycję roślin.

● Chcecie być na bieżąco? Czytajcie „Wiadomości”! „Tylko w działkowcu” znajdziecie aktualne informacje na temat wydarzeń w Związku i w ogrodach! W tym numerze: „Walne zebrania w ROD w 2023 r.”, „Zarządy ROD przed walnymi zebraniami”, „Lista rankingowa V etapu konkursu ARiMR”, „Dotacje PZD”, „Uwaga azbest!”, „Nowa broszura ogrodnicza dla działkowców”, „Regulacja stanu prawnego gruntów ROD”.

● Krzewy owocowe wymagają corocznego cięcia. Taki zabieg pozytywnie wpływa na ich kondycję i owocowanie. Najlepiej wykonać go właśnie w marcu, a intensywność i technika cięcia zależą od wieku krzewu, gatunku, odmiany, sposobu prowadzenia. Wyjaśniamy jak ciąć takie gatunki jak borówka wysoka, jagoda kamczacka, agrest, porzeczka czarna, czerwona i biała.

Poza tym w numerze m.in.:

● Rady na czasie – ruszamy z siewami.

● Stosujemy zaprawy nasienne.

● Kiedy zdejmować zimowe osłony?

● Zwierzęta w ROD – wyjaśniamy zasady.

● Tworzymy własną łąkę kwietną.

● Kalendarz prac pasiecznych w marcu.

● Polecamy pyszne i odżywcze potrawy ze szpinaku!

A oprócz tego porady ogrodnicze, gotowe projekty nasadzeń, artykuły o uprawie, pielęgnacji, ochronie roślin, zdrowiu oraz wiele innych interesujących tematów!

Pamiętaj! „działkowiec” to nie tylko cenna wiedza i klucz do sukcesu w uprawie działki, to również recepta na zdrowy styl życia!

Zapraszamy do lektury!

W wydaniu marcowym „Mojego Ogródka” znajdziecie wiele inspiracji i praktycznych porad ogrodniczych. Aby nie przeoczyć istotnych zadań, warto sięgnąć po nowy „Mój Ogródek” i zajrzeć na nasz portal www.mojogrodek.pl.

Już nie możemy się doczekać momentu kiedy zabierzemy się do sadzenia roślin. Tylko co tej wiosny warto posadzić? Najlepiej atrakcyjne krzewy liściaste. Do wyboru mamy prawdziwe perełki. Wiele krzewów liściastych to wspaniały materiał na różnorodne i oryginalne kompozycje – zarówno na rabatach, jak i w pojemnikach. Temu ciekawemu zagadnieniu poświęcamy marcowy temat miesiąca. Jest się czym zainspirować.

W numerze czekają na Was ponadto:

• Doniczkowe po zimie – Zima to najtrudniejszy okres dla roślin doniczkowych. Tej zimy mieliśmy wyjątkowo mało słońca i gęsto zachmurzone niebo. Właśnie w takich warunkach rośliny w naszych domach najbardziej tracą na swojej urodzie i zdrowiu, są często w złej kondycji i potrzebują niejednokrotnie szybkiej interwencji. Podpowiadamy jakie podjąć działania, aby przywrócić je do dobrej formy.

• Pomidory na start! – Wybraliśmy już odmiany pomidorów do tegorocznej uprawy. Nasiona są kupione, więc wysiewamy! Kluczem do prowadzenia udanej uprawy tych warzyw jest właściwe przygotowanie rozsady, czyli dobry start. Prezentujemy zasady jej produkcji w warunkach domowych. Podpowiadamy jak pielęgnować rośliny na co zwrócić uwagę, by uzyskać wysokiej jakości sadzonki.

• Pojedynki warzyw cz. 1 Marchew kontra burak –  Najlepiej jeść zdrowo i różnorodnie, uwzględniając w diecie owoce i warzywa. Wybór pozornie podobnych do siebie pod różnymi względami warzyw jest dość duży. A gdyby tak je porównać… Które są dla nas lepsze? W pierwszym pojedynku zmierzą się warzywa korzeniowe – marchew i burak ćwikłowy. Warto się dowiedzieć jak rozstrzygnie się ta walka.

• Renklody – pyszne deserowe śliwki – Drzewka renklod są chętnie sadzone na działkach  ze względu na bardzo smaczne, słodkie owoce, które uważa się za jedne z najlepszych śliwek deserowych. Renklody bardzo dobrze smakują latem prosto z drzewa, ale można z nich przyrządzić też aromatyczne przetwory i napoje. Prezentujemy najlepsze odmiany na działkę. Warto mieć choć jedno drzewko.

• Odmładzamy krzewy owocowe – Coroczne i prawidłowe cięcie prześwietlające krzewów zapewnia ich odpowiedni wzrost, obfite owocowanie i wysoką zdrowotność. Ale po kilku latach uprawy, pomimo starannej pielęgnacji, ich zdolność plonotwórcza słabnie. To naturalne zjawisko obserwujemy u porzeczek, agrestu, borówek i jagody kamczackiej. Wtedy dobrym rozwiązaniem jest cięcie odmładzające. Jak je przeprowadzić, aby uzyskać jak najlepszy efekt?

• W stylu Gertrude Jekyll – Dobrze mieć stylową działkę. Ciekawą inspiracją jest styl architektoniczny stworzony przez znaną brytyjską projektantkę ogrodów Gertrude Jekyll. Wyróżnia się on ciekawymi połączeniami kolorystycznymi i inspiruje naturalnym krajobrazem. Warto się zainspirować i wprowadzić ciekawe elementy na swoje rabaty.

• Wąskie rabaty Planując nasadzenia na działce, zdarzają się miejsca bardziej wymagające, do których należą m.in. wąskie rabaty. Zazwyczaj są to miejsca pełniące funkcję osłonową, ale także te przed ogrodzeniem. Rabata taka jest swego rodzaju wizytówką i warto, aby prezentowała się jak najlepiej. Bywa, że wąskie rabaty okalają taras. Mierzymy się wtedy z zadaniem zaprojektowania rabaty obserwowanej z kilku stron. Prezentujemy zasady aranżowania wąskich rabat, aby były atrakcyjne i proste w pielęgnacji.

23 grudnia 2022r. przedstawiciele Rodzinnego Ogrodu Działkowego „Słoneczna Polana” z Pawlikowic gm. Pabianice złożyli w siedzibie Łódzkiego Biura Regionalnego ARiMR „Sprawozdanie końcowe
z realizacji projektu” w związku z zawartą umową o powierzenie grantu w ramach projektu „ Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Zatwierdzenie sprawozdania zakończyło proces rozliczenia grantu w wysokości 100 000,00 PLN, jakie ogród otrzymał na realizację swojego projektu, w ramach, którego wykonano przycinanie 95 drzew znajdujących się na terenie ogrodu, posadzono rośliny wieloletnie odstraszające komary i kleszcze, stworzono „zieloną ścianę”, posadzono rośliny miododajne oraz zakupiono i zamontowano hotele dla owadów i budki lęgowe dla ptaków. W zakresie elementów dodatkowych zakupiono i zamontowano na terenie ogólnym ogrodu siłownię plenerową. Okręg Łódzki PZD gratuluje zarządowi ROD „Słoneczna Polana” szybkiego zakończenia realizacji umowy grantowej, licząc, że poczynionej w jej ramach inwestycje przyczynią się do lepszego wypoczynku i integracji całej społeczności działkowej.

Rafał Majer

Inspektor ds. inwestycji

Zarząd Polskiego Związku Działkowców naciska, żeby na działkach było więcej warzyw niż trawników. - To problem duże wagi, mogący wpłynąć na funkcjonowanie i przyszłość ROD - tłumaczy PZD. Pan Jan z Bydgoszczy jest działkowcem od 2017 r. Na działce zastał winorośl i stare drzewa owocowe, i przy nich pozostał. Nie kontynuował jednak tradycji poprzednika, który większość terenu przeznaczał pod uprawy. Działka znajduje się przy ul. Inwalidów w Bydgoszczy. - Tam rzadko kto ma teraz warzywnik - opowiada nasz rozmówca. - Widzę raczej małe szklarnie i drzewa oraz krzewy owocowe.

ROD zgodnie z przeznaczeniem

Odchodzenie od warzyw widać w większości ROD, tymczasem... - Stopniowe wygaszanie upraw ogrodniczych na rzecz zagospodarowania rekreacyjnego i wypoczynkowego jest w dużej mierze sprzeczne z funkcją i celem rodzinnych ogrodów działkowych, określonymi w ustawie - uczula Eugeniusz Kondracki, prezes Jednostki Krajowej Polskiego Związku Działkowców.

Jednym z ustawowych celów ROD jest zaspakajanie wypoczynkowych oraz rekreacyjnych potrzeb społeczeństwa poprzez prowadzenie upraw ogrodniczych (art. 3 pkt 1 ustawy o ROD). Działki zaś winny służyć zaspokajaniu potrzeb działkowca i jego rodziny dotyczących nie tylko wypoczynku i rekreacji, ale i związanych z prowadzeniem upraw ogrodniczych (art. 2 pkt 2 ustawy
o ROD). - Mając to na uwadze, zarząd PZD stara się powstrzymać negatywne w skutkach tendencje do rekreacyjnego zagospodarowania działek, dlatego przyjął „Otwarty program nowoczesnego zagospodarowania i użytkowania działek na miarę potrzeb współczesnych rodzin" - informuje Kondracki.

Ulotki, plakaty, książki, szkolenia...

Czytamy w nim, że: „Podtrzymywanie złego kierunku użytkowania działek, może prowadzić do całkowitego zatracenia idei ogrodnictwa działkowego, a tym samym utraty argumentów do obrony gruntów, których forma użytkowania staje się nie w pełni zgodna z ich przeznaczeniem. W związku z niezwykłą wagą problemu, mogącego mieć wpływ na funkcjonowanie i przyszłość ROD, koniecznej jest zaangażowanie wszystkich struktur PZD i wykorzystanie wszelkich dostępnych metod, aby dotrzeć z przesłaniem Programu do jak najszerszego grona działkowców."

Zgodnie z tym PZD działa na wiele sposobów: wydaje ulotki, plakaty, książki, publikuje artykuły, szkoli działkowców i instruktorów. – W PZD funkcjonują instruktorzy ds. ogrodniczych, a także społeczna służba instruktorska, których zadaniem jest promocja
i upowszechnianie wiedzy ogrodniczej, m.in. przez bezpośredni kontakt z działkowcami - informuje Eugeniusz Kondracki. - Organizujemy też konkursy promujące działki o charakterze uprawowym, np. krajowy konkurs „Warzywnik roku", który cieszy się zainteresowaniem.

Eugeniusz Kondracki: Zarząd PZD stara się powstrzymać negatywne w skutkach tendencje do rekreacyjnego zagospodarowania działek

I tak chciałam uprawiać warzywa

Do grona działkowców dołączyła niedawno pani Agata z Bydgoszczy: - Na moim szkoleniu instruktorka mówiła o tym, że było to popularną praktyką, by na działce uprawiać warzywa, bo to było tańsze, człowiek był samowystarczalny. Niebyło jednak wskazania, że my, nowi działkowcy, też tak powinniśmy.

Niemniej po to właśnie pani Agata i jej mąż kupili działkę.

- Żeby grzebać w ziemi - podkreśla. -Mam już zapas nasion i niebawem będę wysiewać pierwsze pomidory na rozsady, kupiłam małą szklarnię. Chcę mieć własne warzywa i owoce - są krzaki malin i kilka drzewek owocowych po poprzednich właścicielach. Zachowam je wszystkie i zamierzam o nie dbać. Wtedy taka działka ma dla mnie sens - gdy żywi i daje szansę na aktywny wypoczynek.

Tak też wyglądały działki pół wieku temu. - Mój śp. mąż Stanisław większość dnia spędzał na swoim poletku, całą ziemię wokół altany przeznaczył pod uprawy - podkreśla pani Jadwiga z Bydgoszczy. - Kupiliśmy działkę 48 lat temu i wtedy wszyscy uprawiali warzywa, bo liczył się każdy grosz. Potem warzywa potaniały i zaczęły znikać z ogródków. Teraz, gdy pęczek włoszczyzny kosztuje nawet 6,50 zł, tym bardziej warto wrócić do warzywników na działkach.

źródło: Gazeta Pomorska Inowrocław

Agnieszka Romanowicz

Z informacji przekazanych przez okręgi wynika, iż w 2022 roku 778 ROD uzyskały pomoc ze środków zewnętrznych, co stanowi
17 % wszystkich ROD w Polsce, na łączną kwotę 12 720 648,53 zł. Pomoc udzielona przez 193 miasta/gminy i urzędy marszałkowskie dotyczyła w szczególności budowy nowej lub modernizacji istniejącej infrastruktury ogrodowej, wymiany oraz budowy sieci wodociągowych, energetycznych, parkingów, ogrodzeń, placów zabaw oraz domów działkowca, czy zakupu urządzeń
do rozdrabniania gałęzi. Wykaz uzyskanych dotacji w poszczególnych OZ zawiera tabela (załącznik nr 1).

Porównując przedmiotowe dane z danymi z 2021 roku, należy zauważyć znaczny wzrost udzielanej pomocy w odniesieniu do ilości ROD i wsparcia zewnętrznego, gdyż w poprzednim roku pomoc uzyskało 613 ROD na kwotę 10 332 420,72 zł. Jest to bardzo pozytywny sygnał, który zasługuje na uznanie, gdyż potrzeby ROD są bardzo duże a bez pomocy ze źródeł zewnętrznych nie mogą być zaspokojone. Z drugiej strony świadczy to o docenieniu roli ROD w przestrzeni miast i gmin.

W okresie 2018-2022 wysokość dotacji przedstawia się w poszczególnych latach na poziomie:

Rok 2018 – 6 719 210,56 zł

Rok 2019 – 6 891 221,90 zł

Rok 2020 – 8 797 204,38 zł

Rok 2021 – 10 332 420,70 zł

Rok 2022 – 12 720 648,53 zł

 Najwięcej ROD, które otrzymały pomoc ze źródeł zewnętrznych w stosunku do liczby ROD w okręgu w 2022 roku, położone są w okręgach: w Pile (82% ROD), w Zielonej Górze (57% ROD), w Częstochowie (38% ROD), we Wrocławiu (32% ROD), w Poznaniu (31% ROD), w Lublinie (29 % ROD) i w Kaliszu (28% ROD).

Na szczególną uwagę zasługuje Urząd Marszałkowski w Poznaniu, który udzielił dotacji dla:

• 14 ROD z okręgu w Pile w kwocie 507 772 zł
• 14 ROD z okręgu w Kaliszu w kwocie 463 300 zł
• 36  ROD z okręgu w Poznaniu w kwocie 1 167 045 zł

Łącznie ze środków Województwa Wielkopolskiego przeznaczono 2 138 117 zł na 64 ROD.

Nie byłoby to możliwe gdyby nie podjęta uchwała Sejmiku Wielkopolskiego, która umożliwia przyznawanie dotacji dla ROD. Tu widać, iż dobre relacje okręgów pilskiego, poznańskiego i kaliskiego z Marszałkiem Województwa i radnymi przynosi bardzo dobre efekty.

Również Miasto Lublin przekazało 11 ROD kwotę 500 000 zł, natomiast Gmina Wrocław przekazało 600 000 zł na konto Okręgu, które zostały rozdysponowane na 44 ROD. Docenienia wymaga również dotacja przekazana przez Urząd Miasta w Zielonej Górze na kwotę 280 000 zł, która wsparła 21 ROD, a także Urząd Miasta w Opolu, który przekazał 295 350 zł dla 4 ROD.

Na uwagę zasługuje także inicjatywa Województwa Mazowieckiego, które kolejny już rok realizowało Program Mazowieckiego Instrumentu Aktywizacji Działkowców (tzw. MIAD 2022), w ramach którego Województwo zabezpieczyło 2 mln zł dla jednostek samorządów terytorialnych z terenu województwa mazowieckiego realizujących zadania własne o charakterze bieżącym lub inwestycyjnym, istotne dla społeczności danego ROD, w szczególności na budowę lub remonty infrastruktury ogrodowej. Przedmiotowe środki były rozdzielane dla ROD za pośrednictwem jednostek samorządu terytorialnego, które składały odpowiednie wnioski do Urzędu. Zatem środki przyznane dla mazowieckich ROD pochodzą de facto z Urzędu Marszałkowskiego. Z tego programu skorzystało 84 ROD, które otrzymały łącznie 1 326 219 zł. Podkreślenia wymaga dotacja Prezydenta Miasta Radomia w kwocie 150 000 zł dla 8 ROD.

W roku 2022 r. wszystkie Okręgowe Zarządy PZD otrzymały wsparcie z dotacji gminnych. Jest to nowa sytuacja, gdyż wcześniejsze badania pokazywały, że bywały Okręgi, w których żaden ROD nie uzyskał pomocy finansowej. Widać, że aktywne działania i zwiększenie zaangażowania okręgów przynosi pozytywne korzyści dla ROD i działkowców.

Z kolei bardzo niewielką pomoc otrzymały ROD z okręgów: Toruńsko-Włocławskiego (2 ROD na 194 ROD, 1% ROD), Szczecińskiego (3 ROD na 169 ROD, 2 % ROD), Pomorskiego (3 ROD na 228 ROD, 3 % ROD), Łódzkiego (11 ROD na 303 ROD, 4 % ROD) i Legnickiego (7 ROD na 163 ROD, 4% ROD).

Podobnie OZ Śląski PZD nie może pochwalić się zadowalającymi wynikami, bowiem na 590 ROD pomoc uzyskało tylko 81 ROD (14% ROD), widać jednak poprawę w odniesieniu do roku 2021 kiedy 44 ROD otrzymało pomoc na łączną kwotę 1 312 253. Są miasta w okręgu jak Zabrze, z którym od lat jest bardzo dobra współpraca i od razu widać efekty, bowiem i w tym roku miasto przeznaczyło dla ROD 240 000 zł. Również Okręg w stosunku do tego miasta zabiega o dobre relacje, co przynosi efekty. Podkreślenia wymaga dotacja Wojewódzkiego Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach w kwocie 1 151 207,60 zł dla 27 ROD.

Na uwagę zasłużyły dotacje przekazane przez miasta: Ostrów Wlkp. 145 000 zł dla 11 ROD, Kraków 156 289 zł dla 7 ROD, Białystok 139 456 zł dla 5 ROD, Rzeszów 149 300 zł dla 7 ROD, Stalowa Wola 165 600 zł 6 ROD, Dąbrowa Górnicza 124 793 zł dla 2 ROD.

Powyższe dane pokazują także, iż unormowania zawarte w art. 17 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ROD, spełniają właściwie swoją rolę, gdyż dają realne podstawy prawne gminom do udzielenia dotacji przeznaczonej na rozwój ROD. Bez tych zapisów rady miast i gmin nie mogłyby w tak prosty sposób wspierać ogrodów. Praktyka pokazuje, że z roku na rok gminy coraz chętniej przewidują środki w swoich budżetach na rzecz ROD.

W dalszym ciągu jest wiele miast i gmin, które nie zabezpieczają żadnych środków dla ROD jak np. Gdynia, Szczecin, czy Słupsk, taka sytuacja miała również miejsce w latach poprzednich i jak widać nie zmienia się na przestrzeni lat. Przyczynami wykazanymi przez okręgi są:

• brak środków w budżecie,
• brak zgłaszania potrzeb przez zarządy ROD,
• konieczność finansowania ważniejszych i pilniejszych potrzeb miasta,
• brak odpowiedniej uchwały rady miasta/gminy,
• pandemia,
• wojna w Ukrainie,
• brak spełniania wygórowanych wymogów formalnych jak np. tytuł prawny do gruntu, otwartość ROD,
• zmiana przepisów, które zmniejszyły dochody gmin,

Jednocześnie same okręgi wykazują, iż najlepsze efekty przynoszą bezpośrednie rozmowy, spotkania, zgłaszanie potrzeb przez zarządy ROD lub działaczy w terenie i przypominanie urzędnikom o przepisach prawnych umożliwiających udzielanie ROD pomocy finansowej.

 Dlatego najważniejsze jest:

• zwiększenie zaangażowania okręgów. Przedstawione informacje pokazują, iż tam gdzie okręgi są aktywne od lat płyną środki dla ROD i to nie tylko z budżetów gminnych ale i wojewódzkich. Konieczne są zatem spotkania z radnymi, pisma, wystąpienia, w których należy zwracać uwagę na problemy ROD;
• w tych miastach/gminach gdzie brak jest uchwały rady w sprawie przyznawania dotacji, okręgi winny same inicjować podjęcie takiej uchwały;
• dalsze zaangażowanie zarządów ROD i kolegiów prezesów w pozyskiwaniu środków zewnętrznych. Tylko aktywność zarządów ROD i samych działkowców w tym zakresie może przyczynić się zarówno do zwiększenia udzielanej pomocy ze strony gmin, jak i wpłynąć na te samorządy, które jeszcze nie udzielają takiego wsparcia ROD położonym na ich terenie;
• poruszanie spraw ogrodów działkowych z samorządowcami przy każdej nadarzającej się okazji;
• przypominanie o istnieniu art. 17 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ROD, który daje realną możliwość uzyskania dotacji celowych, gdy rada gminy/miasta przyjmie uchwałę określającą tryb udzielania i rozliczania dotacji celowych;
• przygotowywanie przez zarządy ROD zadań pod kątem uzyskania dotacji w latach poprzedzających złożenie samego wniosku;
• konstruktywne określenie potrzeb odzwierciedlonych w decyzjach walnych zebrań, aby w momencie zbliżania się terminu do składania wniosków o przyznanie środków zewnętrznych dysponować kompletem dokumentacji;
• budowanie dobrego wizerunku ROD w społeczeństwie i działania na jego rzecz, gdyż szczególnie okres pandemii oraz postrzeganie komfortu życia poprzez czyste, zdrowe powietrze i zielony ład zwiększa możliwość pozyskania środków zewnętrznych;
• zwiększenie wspólnych działań, inicjatyw społecznych i aktywności z  wykorzystaniem przestrzeni miejskiej i ogrodowej.

Załącznik:

•  tabela – wsparcie finansowe dla ROD w 2022 roku ze środków zewnętrznych

Krajowy Zarząd PZD

Warszawa, dnia 16 lutego 2023 r.

KOMUNIKAT

KRAJOWEGO ZARZĄDU

POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW

z dnia 16 lutego 2023 r.

W SPRAWIE POMOCY DLA ROD ZE ŚRODKÓW ZEWNĘTRZNYCH W 2022 ROKU

Krajowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców, na posiedzeniu w dniu 16 lutego 2023 roku, zapoznał się z informacją w zakresie wsparcia finansowego dla ROD w 2022 roku ze środków zewnętrznych. Materiał został przygotowany w oparciu o dane przekazane przez Okręgowe Zarządy PZD.

Z powyższych danych wynika, iż w 2022 roku 778 ROD uzyskały pomoc ze środków zewnętrznych, co stanowi 17 % wszystkich ROD w Polsce, na łączną kwotę 12 720 648,53 zł. Pomoc była udzielana w szczególności na budowę nowej lub modernizację istniejącej infrastruktury ogrodowej, wymianę oraz budowę sieci wodociągowych, energetycznych, parkingów, ogrodzeń, placów zabaw oraz domów działkowca czy zakupu urządzeń do rozdrabniania gałęzi.

Najwięcej ROD, które otrzymały pomoc ze źródeł zewnętrznych w stosunku do liczby ROD w okręgu w 2022 roku, położone są w okręgach: w Pile (82% ROD), w Zielonej Górze (57% ROD), w Częstochowie (38% ROD), we Wrocławiu (32% ROD), w Poznaniu (31% ROD), w Lublinie (29 % ROD) i w Kaliszu (28% ROD).

Powyższe pokazuje, iż unormowania zawarte w art. 17 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ROD, spełniają właściwie swoją rolę, gdyż dają realne podstawy prawne gminom do udzielenia dotacji przeznaczonej na rozwój ROD.

Dlatego też Krajowy Zarząd PZD bardzo wysoko ocenia dostrzeganie pozytywnej roli ROD przez wiele samorządów i składa podziękowania wszystkim miasto, gminom oraz urzędom marszałkowskim, które uchwalając budżety na 2022 rok nie zapomniały o istnieniu na ich terenach ogrodów działkowych i udzieliły im wsparcia. Dzięki okazanemu zrozumieniu, ogrody działkowe mogą się rozwijać i służyć nie tylko działkowcom ale i całemu społeczeństwu.

Na szczególne uznanie po raz kolejny zasługuje Urząd Marszałkowski w Poznaniu, który przekazał dla 64 ROD z okręgu PZD w Poznaniu, Pile i Kaliszu dotacje w łącznej wysokości 2 138 117 zł oraz Urząd Marszałkowski w Warszawie, który przekazał w ramach Programu Mazowieckiego Instrumentu Aktywizacji Działkowców (tzw. MIAD 2022) 1 326 219 zł dla 84 mazowieckich ROD.

W roku 2022 r. wszystkie Okręgowe Zarządy PZD otrzymały wsparcie z dotacji gminnych. Jest to nowa sytuacja, gdyż wcześniejsze badania pokazywały, że bywały Okręgi, w których żaden ROD nie uzyskał pomocy finansowej. Widać, że aktywne działania i zwiększenie zaangażowania okręgów przynosi pozytywne korzyści dla ROD i działkowców.

Krajowy Zarząd PZD wyraża nadzieję, iż aktywne działania okręgów, kolegiów prezesów i zarządów ROD pozytywnie wpłyną na postrzeganie rodzinnych ogrodów działkowych i przełożą się na zwiększoną pomoc finansową również i przez te miasta i gminy, które do tej pory nie wspierały ROD.

Krajowy Zarząd PZD wysoko ocenia także zaangażowanie struktur Związku i jego działaczy w zdobywaniu środków zewnętrznych, dobrym ich wykorzystywaniu oraz prawidłowym rozliczaniu.

KRAJOWY ZARZĄD

POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW

Warszawa, dnia 16 lutego 2023 r.