Kategoria: Porady Ogrodnicze

Podwyższone grządki to uprawa roślin, bardzo często warzyw w skrzyniach. Metoda niezwykle popularna wśród mieszkańców Zjednoczonego Królestwa, jednak coraz częściej pojawia się w Polsce. Uprawa na podwyższonych grządkach sprawdzi się również w Rodzinnych Ogrodach Działkowych, szczególnie na tych działkach, gdzie gleba jest kiepskiej jakości oraz tam gdzie występują tereny zalewowe.

Zalety podwyższonych grządek:

- łatwy dostęp do roślin i uprawa dla osób starszych, niepełnosprawnych bądź z bólami kręgosłupa,

- ziemia pozostaje dłużej spulchniona, ponieważ nie jest zadeptywana,

- mniejsze ryzyko wystąpienie ślimaków,

- możliwość uprawy roślin mimo słabej gleby,

- estetyczny wygląd,

- trudniejszy dostęp dla psów.

Wymiary:

Jeśli chodzi o wymiary grządki nie są one wprost określone bądź nakazane, jednak jest kilka aspektów dzięki którym korzystanie z niej będzie łatwiejsze i wygodniejsze. Pierwsze co należy wziąć pod uwagę to szerokość. Najlepiej sprawdzają się grządki o szerokości 70-100 cm, taka odległość pozwala na swobodny dostęp do upraw znajdujących się na środku grządki. (Uwaga! Jeśli grządkę ma uprawiać osoba niepełnosprawna, poruszająca się na wózku inwalidzkim, powinniśmy indywidualnie dostosować jej szerokość, gdyż taka osoba nie będzie w stanie sięgnąć dalej niż na długość ręki. Zwróćmy na to szczególną uwagę.) Wysokość również powinniśmy dostosować indywidualnie, jednak optymalna będzie 50-60 cm. Natomiast, jeśli chodzi o długość, to ustalamy ją w zależności od potrzeby.

Lokalizacja:

Podwyższone grządki najlepiej lokalizować tak, by dłuższy bok znajdował się na osi wschód- zachód. Pozwoli to odpowiednio doświetlić uprawy.

Materiał:

Do samodzielnej budowy wykorzystać można deski z dębu lub robinii- cechują się one dużą wytrzymałością, aczkolwiek jest to droższy materiał. Jeśli szukamy tańszego zamiennika, dobrze sprawdzi się materiał z sosny lub świerka, jednak wytrzymałość takich desek szacowana jest na 2-3 sezony. Deski należy zaimpregnować naturalnym, nietoksycznym preparatem.

Podłoże:

W miejscu gdzie ma powstać podwyższona grządka należy ściągnąć warstwę 20-30 cm głębokości darni. Na dno i boki zastosować siatkę nylonową, która zabezpieczy uprawy przed nornicami i kretami. Następnie stawiamy stelaż grządki. Dno wykładamy drobnymi gałązkami, które przesypujemy ziemią- jest to niezbędny zabieg, aby pozbyć się nadmiaru wody. Następnie układamy masę organiczną. Możemy wykorzystać kompost, darń, liście, a także skoszoną trawę. Ostatnią warstwę stanowi podłoże ogrodnicze.

Tak przygotowane wypełnienie zapewni właściwy poziom nawożenia nawet przez 6 lat.

Uwaga! Jeśli stosujemy warstwę ograniczą należy pamiętać, że są gatunki, których nie należy sadzić w pierwszym roku po zasileniu. Są to: groch, fasola, bób (dodatkowo, warzywa strączkowe przyczyniają się do poprawy żyzności gleby, gdyż maja zdolność wiązania azotu atmosferycznego), marchew wczesna, rzodkiewka, sałata, koper oraz zioła jednoroczne.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodniczych

Okręg Łódzki PZD

Plan pracy na kwiecień

Kwiecień to miesiąc pierwszych nasadzeń na działce, rozpoczyna się siew nasion ziół, roślin ozdobnych, a także warzyw. Temperatura w kwietniu pozwala już na wysiew nasion bezpośrednio do gruntu, jest to łatwiejszy sposób siewu, zwłaszcza dla początkujących działkowców, a także osób, które nie mają możliwości codziennie doglądać siwek.

Warzywa

W pierwszej połowie kwietnia możemy wysiewać bezpośrednio do gruntu- groch, bób, cebulę, pasternak oraz pietruszkę korzeniową. To też właściwy czas na warzywa, które rozmnażamy przez podział, czyli rabarbar i chrzan. W drugiej połowie kwietnia nadchodzi czas na: buraki ćwikłowe, por oraz skorzonerę. Natomiast przez cały miesiąc możemy wysiewać wczesne i średnio wczesne odmiany rzodkiewki, marchwi, szpinaku oraz pietruszki naciowej.

Rośliny ozdobne z kwiatów

Na działce nie może zabraknąć roślin ozdobnych z kwiatów. Jakie gatunki siejemy w kwietniu? Poniżej lista popularnych roślin jednorocznych oraz termin ich kwitnienia:

• aksamitka niska – VI-X
• chaber bławatek – VI-IX
• cynia wytworna – VI-X
• nagietek lekarski – VIII-X
• smagliczka nadmorska – V-X
• szarłat zwisły – VII-X
• złocień trójbarwny – VI-IX

W kwietniu na miejsce stałe wysadzamy kwitnące niezapominajki i bratki dostępne w sklepach ogrodniczych, a także trawy ozdobne.

Zioła

            Zioła najczęściej kojarzą się nam z poprawianiem smaku potraw, jednak mają szersze zastosowanie niż jedynie w kuchni. Mają właściwości prozdrowotne i lecznicze, a także stosowane w uprawie współrzędnej korzystnie wpływają na wzrost sąsiadujących roślin.

Proponowane gatunki do uprawy współrzędnej:

• Mięta ogrodowa- fasola, groch, kapusta, kalarepa
• Koper ogrodowy- ogórki
• Cząber ogrodowy- cebula, czosnek
• Szałwia lekarska- kapusta, marchew

Uprawa współrzędna to również świetna opcja jeśli wcześniej nie przygotowaliśmy miejsca pod zioła, wówczas w pełni wykorzystujemy potencjał gleby i oszczędzamy miejsce, a wzajemne pozytywne oddziaływanie na siebie gatunków to dodatkowy atut, który warto wziąć pod uwagę.

Pozostałe gatunki ziół, które można siać w kwietniu to rumianek, kminek, majeranek, kolendra oraz lubczyk. Jakie właściwości mają niektóre z nich oraz które części rośliny wykorzystać?

1. Ziele cząbru ogrodowego- zbieramy część nadziemną w okresie kwitnienia, następnie suszymy. Cząber posiada właściwości pobudzające kwitnienie.
2. Owoc kolendry- zbieramy dojrzałe owoce, które suszymy w cieniu, posiada właściwości wiatropędne, zwiększa wydzielanie soków żołądkowych, wykorzystywany również jako przyprawa.
3. Ziele majeranku- zbieramy szczytowe części ulistnionych pędów w momencie, gdy pojawiają się pąki kwiatowe. Stosowane jako przyprawa, posiada również właściwości anty- bakteryjne, -wirusowe, -grzybowe, pomaga na stany skurczowe żołądka i jelit, a także działa rozgrzewająco.
4. Kwiat rumianku- kwiatostan zbieramy po zakwitnięciu i suszymy w cieniu. Posiada właściwości rozkurczowe.
5. Owoc kminku- stosowany w lecznictwie i kuchni. Wykorzystujemy całe owoce, zebrane w czasie dojrzewania, które następnie suszymy w cieniu. Poprawia perystaltykę jelit, zapobiega wzdęciom, a u kobiet karmiących pobudza laktację.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodnictwa

Okręgu Łódzkiego PZD

Zarówno lawenda jak i wrzosy, od lata do jesieni zdobią nasze działki pięknymi kwiatami.

Obydwa gatunki mają podobne potrzeby, a mianowicie najlepiej rosną na stanowisku słonecznym, osłoniętym od wiatru. Wymagania glebowe mają niewielkie, jedyne czego nie lubią to zastoju wody w strefie korzeniowej. Roślin tych nie sadzimy razem w grupach, ponieważ wrzosy preferują podłoże kwaśne, natomiast lawenda zasadowe.

Pielęgnacja obydwu gatunków polega przede wszystkim na ich prawidłowym cięciu. Jak zatem ciąć? Cięcie należy wykonać wczesna wiosną przed ruszeniem wegetacji, a więc marzec/kwiecień. Pędy tniemy poniżej przekwitniętych kwiatostanów, uszczykując delikatnie miejsce występowania liści. W ten sposób usuniemy wszystkie przemarznięte pędy roślin. Dodatkowo cięcie wpływa na pokrój rośliny i poprawia kwitnienie.

Niektórzy stosują szkołę podwójnego cięcia lawendy. Pierwszy raz przycinamy po przekwitnięciu kwiatostanów, a drugi raz wiosną, aby usunąć uszkodzenia mrozowe oraz określić wysokość jaka nam odpowiada.

Jak i kiedy wykonywać prace pielęgnacyjne wrzośców?

Wrzośce to rośliny kwasolubne, cechujące się takimi samymi warunkami uprawowymi jak wrzosy.

W przypadku wrzośców wyróżniamy dwa typu, które będą wymagały cięcia w innym terminie.

1. Wrzosiec krwisty i rozpierzchły- kwitną zimą i wiosną, cięcie pielęgnacyjne wykonujemy bezpośrednio po kwitnieniu.
2. Wrzosiec niskorosły- kwitnie latem, tniemy wiosną następnego roku, a wiec podobnie jak w przypadku wyżej opisanych gatunków- lawendy i wrzosów.

Dla zachowania pięknego pokroju roślin, ciecie należy wykonywać co roku.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodniczych

Zgodnie z §42 regulaminu ROD, każda działka musi być wyposażona w kompostownik, natomiast działkowiec zobowiązany jest kompostować odpady pochodzenia organicznego, w szczególności te powstałe na działce.

Organiczne odpady to potencjał, który należy ponownie wykorzystać. Kompost jest najlepszym ekologicznym nawozem, ale nie jest to jedyny sposób na zielony recykling. Ponowne wykorzystanie bioodpadów pozwala w znacznym stopniu ograniczyć ilość odpadów zielonych, a co za tym idzie, obniża opłaty za gospodarkę odpadami. To właśnie odpady zielone generują największe koszty, tak więc nauczmy się jak ponownie je wykorzystać.

Przykłady wykorzystania odpadów zielonych:

1. Ograniczenie powierzchni trawnika- produkcja własnych owoców i warzyw to świetna zabawa dla dzieci, a także ogromna satysfakcja, również dla dorosłych. Wykorzystajmy potencjał działki i uprawiajmy ją.
2. Ściółkowanie wokół drzew, krzewów owocowych, a także ozdobnych pozytywnie oddziałuje na ich rozwój. Przede wszystkim gleba nie traci wody, nie nagrzewa się nadmiernie, dodatkowo warstwa ściółki ogranicza kiełkowanie i wzrost chwastów. Czym i jak ściółkować:

• Chwasty, które jeszcze nie wytworzyły nasion, możemy wykorzystać do ściółkowania, układając je korzeniami do góry.
• Zrębki roślin iglastych najlepiej wykorzystać pod rośliny kwasolubne, takie jak wrzosy, rododendrony, azalie, magnolie, pierisy, a także inne iglaste.
• Zrębki pozostałych roślin, warstwa najlepiej grubości 10 cm.

3. Drobne gałązki wykorzystać jako drenaż na dnie kompostownika.
4. Uprawa warzyw na czarnej włókninie- ogranicza wzrost i pojawianie się chwastów.
5. Opadające liście i igły w okresie późnej jesieni wykorzystać można jako zabezpieczenie przed mrozem kopczykując rośliny.
6. Liście świetnie się sprawdzą do produkcji własnej ziemi liściowej. Liście orzecha włoskiego, olchy czarnej i brzozy będą się długo rozkładać.
7. Pozostałe po zbiorach łodygi i liście warzyw kompostować, pod warunkiem że nie są porażone przez choroby i szkodniki.
8. Kompostowanie odpadów kuchennych- obierki warzyw i owoców (nie wrzucać skórek po owocach egzotycznych), skorupki z jajek, fusy z kawy i herbaty.

Co z roślinami, których nie należy kompostować? Te rośliny, które zostały porażone przez choroby bądź szkodniki, chwasty które wytworzyły nasiona najlepiej zakopać w nieużytkowanej części działki na głębokość 1 metra.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodniczych

WIOSNA- PLAN PRACY NA DZIAŁCE RODZINNEJ

Za oknem nadal biało, a śniegu ciągle przybywa, jednak to idealny moment, aby zaplanować jakie prace wykonać wczesną wiosną i przygotować się na sezon działkowy.

Czekając na ocieplenie i temperaturę powyżej 0ºC można już przejrzeć bulwy kwiatów takich jak dalie, begonie bulwiaste, mieczyki czy tygrysówki. Przeglądając bulwy należy zwrócić szczególną uwagę czy nie posiadają czarnych, brunatnych, bądź gnijących plam. Takie okazy należy od razu wyrzucić, ponieważ zostały zainfekowane przez wirusy lub grzyby. Do sadzenia wyżej wspomnianych roślin ozdobnych najlepiej wstrzymać się do połowy maja, aż minie ryzyko wystąpienia przymrozków. Więcej na temat sadzenia dalii można znaleźć w poradach ogrodniczych. Zachęcam do zapoznania się z artykułem.

Pod koniec marca można rozpocząć zdejmowanie okryw zimowych, którymi rośliny były zabezpieczone. Wszelkie cieniówki, juty, agrowłókniny wysuszyć i przechowywać do następnego roku, natomiast jeśli rośliny zabezpieczone były liśćmi, gałęziami roślin iglastych lub tekturą- surowce te umieścić w kompostowniku. Kopczyki z kory równomiernie rozłożyć na rabacie. Surowiec stworzy warstwę ściółki, dzięki której zmniejszy się problem zachwaszczenia, a dodatkowo ograniczy parowanie wody z gleby. Osłony najlepiej zdejmować stopniowo i w pochmurne dni, aby rośliny przyzwyczajały się do panujących warunków i nie doznały szoku.

Nie można zapomnieć o trawniku. Każdego cieszy widok pięknej zielonej darni, ale jak osiągnąć ten efekt? Gdy temperatura się ustabilizuje, śnieg stopnieje, a termometr wskaże powyżej 0ºC należy przystąpić do prac pielęgnacyjnych trawnika. Koniecznie należy pozbyć się zalegającego śniegu, który spowodować może pojawianie się pleśni, wygrabić wszelkie resztki roślinne zalegające na ziemi, a następnie przystąpić do napowietrzania gleby i zasilania. Temat ten został szerzej opisany w poradach ogrodniczych.

Wiosna to idealny moment na formowanie wcześniej zasadzonych żywopłotów oraz cięcie krzewów kwitnących latem na pędach tegorocznych. Tnąc drzewa liściaste wykonujemy cięcie fitosanitarne, a wiec w pierwszej kolejności usuwamy pędy chore, połamane, rosnące do środka korony, krzyżujące się oraz nadmiernie zagęszczone. Na wiosnę warto prześwietlić między innymi: derenie, pigwowce, jaśminowce, żylistki, kaliny, irgi oraz porzeczki ozdobne. Drzewa i krzewy zasilamy kompostem lub nawozem, a pod roślinami iglastymi, można rozrzucić korę, co ograniczy rozwój chwastów.

Usuwamy przekwitłe kwiatostany, a byliny czyścimy z zaschniętych liści, uważając przy tym, by nie uszkodzić pojawiających się młodych pędów i pączków. Gdy pogoda jest sprzyjająca i gleba już rozmarzła, można przygotować miejsce pod nowe rośliny: pozbywamy się chwastów, nawozimy i przekopujemy grządki, a następnie wyrównujemy podłoże.

Jeśli pogoda w marcu na to nie pozwoliła, w kolejnym miesiącu należy zająć się działką i przygotować ją na nadchodzący sezon.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodniczych

Okręg Łódzki PZD

Zgodnie z § 41 pkt 7 regulaminu ROD działka może być wyposażona w bezodpływowe zbiorniki na nieczystości ciekłe. Bardziej szczegółowe wytyczne dotyczące szamba reguluje § 43 Regulaminu ROD w brzmieniu:

1. Z zastrzeżeniem warunków określonych w przepisach powszechnie obowiązujących, działka może być wyposażona w zbiornik na nieczystości ciekłe. Odpowiedzialność za warunki sanitarno-higieniczne i ochronę wód gruntowych przed skażeniami ponosi działkowiec.
2. Eksploatacja urządzeń, o których mowa w ust. 1, wywóz nieczystości lub ich utylizacja musi odbywać się na warunkach określonych w przepisach powszechnie obowiązujących.
3. Działkowiec obowiązany jest powiadomić na piśmie zarząd ROD o zamiarze budowy zbiornika na nieczystości ciekłe, załączając rysunek uwzględniający jego usytuowanie względem granic działki zgodnie z obowiązującymi przepisami, w miejscu zapewniającym swobodny dostęp wozu asenizacyjnego.

Zagadnienie dotyczące odległości w jakiej zbiornik musi być usytuowany, reguluje § 36 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a odległość urządzeń sanitarnych należy mierzyć od pokryw i wylotów wentylacji szamba.

Odległości jakie należy zachować:

- 5 m od okien i drzwi zewnętrznych do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi,

- 2 m od granicy działki sąsiedniej oraz drogi, ulicy lub ciągu pieszego- w tym także alei ogrodowej

-15 m od studni (§31 ust. 1 pkt 3)

Biorąc od uwagę funkcje jakie spełnia działka rodzinna oraz możliwość korzystania z  niej jedynie sezonowo, Okręg uznaje, że budowa zbiornika na nieczystości ciekłe do 10m³ będzie wystraczająca. Ponadto, budowa do pojemności 10m³ wiąże się z niższym kosztem, a przede wszystkim zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 3a ustawy Prawo budowlane nie wymaga pozwolenia na budowę, aczkolwiek art. 30 ust. 1 pkt 1 nakłada obowiązek zgłoszenia tego zamiaru do starostwa, bądź urzędu miasta (w powiatach grodzkich). Zgłoszenia dokonuje się na obowiązujących drukach, które można pobrać bezpośrednio w urzędzie, bądź na ich stronie internetowej.

Mimo dokonania zgłoszenia i uzyskania zgody na rozpoczęcie budowy, zgodnie z § 43 regulaminu ROD o zamiarze realizacji tego przedsięwzięcia należy powiadomić na piśmie Zarząd ROD, załączając rysunek.

Zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującymi, działkowiec zobowiązany jest dostarczyć do właściwego organu:

1. Zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych dla których nie jest wymagane pozwolenie,
2. Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością,
3. Opis o zakresie robót do wykonania,
4. Rysunek wskazujący lokalizację działki,
5. Rysunek wskazujący lokalizację zbiornika na nieczystości na działce,
6. Zaświadczenie Zarządu ROD o posiadanym tytule prawnym do działki w ROD.

W celu ułatwienia działkowcom uzupełniana zgłoszeń w załączeniu znajdują się pliki na których wskazane są pola, które należy wypełnić i jaka powinna być ich treść.

Stan prawny na 8 lutego 2021 roku

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodniczych

Okręg Łódzki PZD

Odnawialne źródła energii (OZE) są nam coraz bliższe. Zwracamy uwagę na ochronę środowiska, a także możliwości wykorzystania natury.

Materiał przygotowany przez instruktor ds. ogrodniczych przeznaczony jest zarówno dla Zarządów ROD, jak również działkowców. W telegraficznym skrócie i w prosty sposób przedstawiono jak pracują panele fotowoltaiczne.

Co będzie potrzebne? Na jaki koszt się przygotować? Na co zwrócić uwagę?

Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w materiale.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodnictwa

Z uwagi na epidemię koronawirusa w Polsce szkolenia dla nowych działkowców zostały zawieszone do odwołania.

W tym okresie zachęcamy do zapoznania się z PREZENTACJĄ pt. “Poprawne kontakty międzysąsiedzkie w ROD”. Prezentacja przedstawia kilka najważniejszych zasad, których powinniśmy przestrzegać na działkach. Poruszono między innymi temat psów w ROD, parkingu, jak również aktualnego problemu czyli spalania na działkach w ROD.  

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodnictwa

Zgodnie z regulaminem ROD § 71 ust. 1. „Usunięcie z terenów ogólnych ROD lub działki ozdobnych drzew następuje za zezwoleniem właściwego organu administracji publicznej w przypadkach określonych w przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.”

Ust. 2. „Zezwolenie wydawane jest na wniosek: 1) zarządu ROD – w przypadku zamiaru usunięcia drzewa lub krzewu z terenu ogólnego ROD, 2) działkowca – w przypadku zamiaru usunięcia drzewa z terenu działki.”

• Zanim złożysz wniosek

– zmierz obwód pnia na wysokości 5 cm od powierzchni ziemi (jeśli drzewo posiada więcej niż jeden pień, pomiary wykonaj na wysokość 130 cm),

– zmierz powierzchnię krzewu [m²],

– sprawdź jaki gatunek drzewa lub krzewu chcesz usunąć.

Rośliny, które można usunąć bez zezwolenia:

– gatunki obce, które mogą wypierać gatunki rodzime, np. bożodrzew gruczołowaty (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r.),

– drzewa i krzewy owocowe,

– krzewy, których powierzchnia nie przekracza 25 m² ,

– drzewa, które mają obwód pnia mniejszy niż 50 cm,

WYJĄTKI!

– kasztanowiec zwyczajny, robinia akacjowa oraz platan klonolistny mogą mieć do 65 cm obwodu,

– topola, wierzba, klon jesionolistny oraz klon srebrzysty mogą mieć do 80 cm obwodu.

Zgłoszenie (wniosek) powinno zawierać:

– imię i nazwisko wnioskodawcy,

– oznaczenie działki z której ma być usunięte drzewo,

– rysunek albo mapę określającą usytuowanie drzewa lub krzewu,

– gatunek oraz obwód pnia,

– przyczynę usunięcia drzewa lub krzewu.

Wniosek należy złożyć do właściwego miejscowo urzędu gminy.

Z uwagi na epidemię koronawirusa w Polsce szkolenia dla nowych działkowców zostały zawieszone do odwołania.

W tym okresie zachęcamy do zapoznania się z PREZENTACJĄ pt. “Ochrona roślin- choroby grzybowe”. Dodatkowo, zachęcam do zapoznania się ze stroną  https://www.gov.pl/web/rolnictwo/wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin, gdzie dostępny jest rejestr środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu.

Agnieszka Lazar

Instruktor ds. ogrodnictwa