Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził stanowisko PZD. Ustalając opłaty wodne ogrodom pobierającym wodę z własnych ujęć, Wody Polskie stosowały przepisy wadliwie. Efektem było obciążanie ROD zawyżonymi opłatami w okresie 2018-2020r.
Ostrożne szacunki wskazują, że rachunki ROD zawyżono o przeszło 3 000 000zł. ROD mogą domagać się zwrotu tych pieniędzy. Aby odzyskać środki zarząd ROD musi wszcząć postępowania o zwrot nadpłaty. W załączeniu przedstawiamy wzory wniosków, którymi można się posłużyć.
Który wniosek dla ROD – co decyduje?
O tym, który wniosek będzie właściwy dla ROD zadecyduje kilka czynników. Po pierwsze znaczenie będzie miał rodzaj opłaty, którą chcemy odzyskać – stała, zmienna, podwyższona. Po drugie, czy woda pobierana przez ROD zaliczana jest do wód powierzchniowych, czy podziemnych. Przygotowano 6 wzorów wniosków. W sytuacji typowej (1 studnia) ROD powinien wykorzystać dwa formularze. Co należy ustalić, by wybrać i wypełnić wnioski.
Opłata stała, opłata zmienna, opłata podwyższona
Każdy ROD płacił dwa rodzaje opłat wodnych, opłatę stałą i opłatę zmienną. Ponadto, w niektórych przypadkach, opłata może przybrać postać tzw. opłaty podwyższonej.
„Opłata wodna stała” jest swego rodzaju opłatą ryczałtową. W uproszczeniu można powiedzieć, że jej wysokość jest uzależniona od mocy pompy, z której korzysta ROD dokonując poboru wody. Jest ustalana raz w roku.
„Opłata wodna zmienna”, to opłata, której wysokość jest ustalana w oparciu o liczbę m3 faktycznie pobranej wody. Opłata zmienna jest ustalana raz na kwartał.
„Opłata podwyższona” – to swoista kara nakładana w przypadku poboru wody przez podmiot nieposiadający pozwolenia wodnoprawnego lub w sposób niezgodny z pozwoleniem, np. przekroczył dopuszczalną ilości pobranej wody. Opłata podwyższona jest ustalana za każdy kwartał, w którym zaistniał nielegalny pobór.
Opłata stała - w całości do zwrotu (wzory WP1 lub WP 2)
Co do zasady, ROD nie muszą płacić opłat stałych. Zatem całość wpłat z tytułu opłaty stałej powinna być uznana za nadpłatę. Dlatego każdy ROD, który zapłacił opłatę stałą, powinien złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty (zwrot opłaty stałej w całości). Wybierając wniosek musimy tylko ustalić, czy ROD ma ujęcie wody powierzchniowej (stosujemy wniosek - wzór WP 1), czy podziemnej (wniosek - wzór WP2).
Wypełniając wniosek wpisujemy jako nadpłatę całą kwotę, którą ROD w danym roku wpłacił z tytułu opłat stałych.
Opłata zmienna - woda powierzchniowa, czy podziemna (wzory - WP3 lub WP4)
Jeżeli chodzi o opłatę zmienną, sytuacja jest bardziej zróżnicowana.
Wody powierzchniowe (wzór WP3)
Co do zasady, pobór wody powierzchniowej przez ROD jest zwolniony z opłaty zmiennej. W takim przypadku, wypełniając wniosek (wzór WP 3) jako nadpłatę wpisujemy całą kwotę, którą ROD uiścił za dany kwartał z tytułu opłat zmiennych za pobór wód powierzchniowych.
Wody podziemne (wzór WP4)
Inaczej jest w przypadku ROD dokonujących poboru wód podziemnych. W takim przypadku ROD nie korzystają bowiem ze zwolnienia z opłaty zmiennej. Nadpłata będzie wynikała z zastosowania przez Wody Polskie niewłaściwych, zawyżonych stawek. Mianowicie, Wody Polskie rozliczając pobór wód podziemnych stosowały wobec ROD stawkę 0,115 zł/m3 wody (określoną § 5 pkt 36 rozporządzenia ws. opłat za usługi wodne), a powinny 0,05 zł/m3 (§ 5 pkt 39 rozporządzenia ws. opłat za usługi wodne).
Ustalenie kwoty nadpłaty jest stosunkowo proste. Możemy go dokonać w dwojaki sposób.
Jeżeli mamy dostęp do informacji nt. ilości m3 pobranej wody, którą Wody Polskie przyjmowały ustalając opłaty za poszczególne kwartały, to liczbę m3 mnożymy przez stawkę 0,05 zł i przez dodatkowe współczynniki (są one zależne od sposobu uzdatniania pobieranej wody). Informacja o dodatkowych współczynnikach jest zawarta w informacji kwartalnej przesyłanej przez Wody Polskie. Otrzymany wynik będzie odpowiadał prawidłowo wyliczonej kwocie opłaty zmiennej (wpisujemy ją w pkt B wzoru WP4). Kwotę tę odejmujemy od kwoty wpłaconej do Wód Polskich (wpisywaną w pkt A wzoru WP4). Różnica będzie stanowiła kwotę nadpłaty (wpisujemy ją w pkt C wzoru WP4).
Drugi sposób wymaga mniejszej ilości danych. Wystarczy znać kwotę uiszczoną za dany kwartał przez ROD tytułem opłaty zmiennej i przeprowadzić 3 proste obliczenia.
- Opłaconą za dany kwartał przez ROD kwotę opłaty zmiennej (wpisywaną w pkt A wzoru WP4) należy podzielić przez 0,115 zł.
- Wynik dzielenia należy pomnożyć przez 0,05 zł (wynik mnożenia wpisujemy w pkt B wzoru WP4)
- Od kwoty opłaconej za dany kwartał przez ROD opłaty zmiennej należy odjąć kwotę odpowiadającą wynikowi mnożenia. Różnica będzie stanowiła nadpłatę (różnicę wpisujemy w pkt C wzoru WP4)
Przykład:
ROD za I kwartał 2018r. zapłacił 5 000 zł tytułem opłaty zmiennej za pobór wód podziemnych (kwota 5000zł wpisywana w pkt A wzoru WP4)
5000 zł ÷ 0,115 zł = 43 478,26
43 478,26 × 0,05 zł = 2 173,91 zł (kwota wpisywana w pkt B wzoru WP4)
5000zł - 2 173,91 zł = 2 826,08 zł (kwota wpisywana w pkt C wzoru WP4)
Kwota nadpłaty za I kwartał 2018r. to 2 826 zł *
* końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych
Opłaty podwyższone (wzory WP5 lub WP 6)
Sporadycznie, ale mogło się zdarzyć, że ROD został obciążony opłatą podwyższoną. Ponieważ ustalenie tych opłat odbywa się w sposób analogiczny, jak opłat zmiennych, z tego tytułu również mogły zaistnieć nadpłaty. Zasady i procedura ich zwrotu będą analogiczne, jak w przypadku opłat zmiennych.
W przypadku podwyższonej opłaty za pobór wody powierzchniowej, wydaje się za zasadne przyjęcie, że opłaty takie w całości należy traktować jako nienależne. W konsekwencji, wypełniając wniosek (wzór - WP 5), jako kwotę nadpłaty wskazać należy pełną kwotę wpłaconą przez ROD z tego tytułu.
W przypadku podwyższonej opłaty za pobór wody podziemnej (wzór - WP 6), należy dokonać obliczenia – analogicznego jak w przypadku opłaty zmiennej. Wyliczając opłatę podwyższoną Wody Polskie zastosowały bowiem niewłaściwą stawkę 0,115 zł/m3, podczas gdy powinno to być 0,05zł/m3. Aby ustalić kwotę nadpłaty należy:
1 Kwotę uiszczonej przez ROD opłaty podwyższonej podzielić przez 0,115zł.
2. Wynik dzielenia należy następnie pomnożyć przez 0,05zł.
3 Od kwoty uiszczonej przez ROD z tytułu opłaty podwyższonej należy odjąć wynik mnożenia. Różnica będzie odpowiadała kwocie nadpłaty.
Podsumowanie
Generalne zasady przy wyborze wniosku:
- Ustalić, czy mamy do czynienia z poborem wody powierzchniowej, czy podziemnej.
- ROD dokonujący poboru wód powierzchniowych - wszystkie kwoty uiszczone na rzecz Wód Polskich wykazuje jako nadpłaty (wzory WP1 i WP3)
- ROD dokonujący poboru wód podziemnych
a) kwoty uiszczone na rzecz Wód Polskich tytułem opłat stałych wykazuje jako nadpłaty (wzór WP 2),
b) kwoty uiszczone na rzecz Wód Polskich tytułem opłat zmiennych były zawyżone, dlatego po dokonaniu wyliczenia (wg powyższych zasad) różnicę wykazuje jako nadpłatę (wzór WP 4).
- W przypadku opłat podwyższonych ustalamy, czy dotyczy poboru wód powierzchniowych – całość opłaty wykazujemy jako nadpłatę (wzór WP5), czy wód podziemnych - nadpłatą jest tylko cześć opłaty (wzór WP6)