Aktualności

Kogo dotyczy obowiązek informowania  ZUS o zawarciu  umowy o dzieło?

Ciebie, jeśli jesteś płatnikiem składek lub osobą fizyczną i zlecasz wykonanie dzieła (zawierasz z wykonawcą dzieła umowę) od 1 stycznia 2021 r.

Ważne!

• Jeśli jesteś podmiotem lub jednostką organizacyjną (np. stowarzyszeniem, fundacją, spółką prawa handlowego, itp.)  i  nie jesteś płatnikiem składek (nie musisz rejestrować się w ZUS jako płatnik składek, bo nie zgłaszasz do ubezpieczeń społecznych co najmniej jednego ubezpieczonego), nie musisz informować ZUS
  o zawartych umowach o dzieło.
• Jeśli jesteś osobą fizyczną i zawarłeś umowę o dzieło, musisz ją zgłosić w ZUS bez względu na to, czy jesteś zarejestrowany w ZUS jako płatnik składek czy też nie.

Obowiązek ten nie dotyczy umów o dzieło, które:

• zawrzesz z własnym pracownikiem,
• będą wykonywane na  rzecz własnego pracodawcy, ale są zawarte z innym podmiotem,
• zawrzesz z  osobami prowadzącymi działalność gospodarczą na wykonanie przez nie usług, które wchodzą w zakres prowadzonej działalności.

Jak przekażesz informacje do ZUS o zawartych umowach o dzieło?

Na nowym formularzu RUD (Zgłoszenie umowy o dzieło). Formularz RUD możesz złożyć elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS od 1 stycznia 2021 r.

Jakie dane musisz przekazać do ZUS?

W formularzu RUD podasz następujące dane:

• w bloku I - swoje dane, czyli  zamawiającego wykonanie umowy o dzieło - dane identyfikacyjne oraz adresowe,
• w bloku II - dane wykonawcy umowy o dzieło - dane identyfikacyjne oraz adresowe osoby, z którą zawarłeś  umowę o dzieło,
• w bloku III - informację  o zawartych umowach o dzieło - daty zawarcia, daty wykonywania (od-do) oraz liczbę zawartych umów.

Ważne!

Dla każdego wykonawcy wypełniasz oddzielny formularz RUD. W jednym formularzu RUD możesz wykazać informacje o maksymalnie 10. zawartych umowach o dzieło.

Kiedy poinformować ZUS o zawartych umowach?

Musisz zgłosić do ZUS umowy zawierane od 1 stycznia 2021 r. Masz na to 7 dni od dnia zawarcia umowy.

Podstawa prawna

Art. 22 ustawy z dnia 31 marca 2020 o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568 z późn. zm.).

Art. 36 ust.17, art. 45 ust. 1 pkt. 1b, art. 49 ust. 2 pkt 8 oraz art. 49 ust. 2 pkt 8 ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 poz. 266
z późn. zm.).

).

Zamierzasz podpisać umowę cywilnoprawną? Sprawdź, czym różni się umowa zlecenia od umowy o dzieło i czy będziesz mieć ubezpieczenia społeczne.

Umowa zlecenia

Wykonujesz umowę zlecenia bądź umowę o świadczenie usług? Obejmiemy Cię ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i zdrowotnym. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.

Ważne!

1. Jako zleceniobiorca możesz nie być objęty obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, jeśli masz inny tytuł do ubezpieczeń, np. pracujesz na cały etat.
2. Nie obejmiemy Cię ubezpieczeniami, jeśli jesteś uczniem lub studentem i nie skończyłeś 26 lat.
3. Jeśli wykonujesz umowę zlecenia dla firmy, której jednocześnie jesteś pracownikiem, obejmiemy Cię obowiązkowo ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, chorobowym, wypadkowym i zdrowotnym. W takiej sytuacji dla celów ubezpieczeń uważamy Cię za pracownika.

Umowa o dzieło

Zawarłeś umowę o dzieło? Nie obejmiemy Cię ubezpieczeniami społecznymi
i ubezpieczeniem zdrowotnym ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.

Ważne!

Jeśli zawarłeś umowę o dzieło z firmą, której jednocześnie jesteś pracownikiem albo
w ramach tej umowy wykonujesz pracę na rzecz pracodawcy, uważamy Cię za pracownika. Dlatego obejmiemy Cię obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, chorobowym, wypadkowym i zdrowotnym.

Umowa zlecenia czy umowa o dzieło

Zgodnie z zasadą swobody umów to strony decydują, jaką umowę zawierają. Jednak gdy wybierają rodzaj umowy, powinny przestrzegać przepisów, w szczególności odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Charakter umowy określa bowiem nie tylko sama nazwa umowy, ale przede wszystkim jej treść, a także warunki i okoliczności, które towarzyszą jej wykonywaniu.

Mamy prawo zweryfikować tę umowę. Jeśli wykonujesz umowę nazwaną umową o dzieło, a stwierdzimy, że jest to faktycznie umowa zlecenia albo umowa o świadczenie usług, to możemy objąć Cię ubezpieczeniami. Dlatego ważne jest, aby prawidłowo ustalić charakter zawieranej umowy. Pomogą w tym dalsze wyjaśnienia. Wskazujemy w nich elementy, na które trzeba zwrócić uwagę (głównie na podstawie orzeczeń sądowych).

Przedmiot i cel umowy

Przedmiotem umowy o dzieło jest zobowiązanie do wykonania dzieła, czyli osiągnięcia określonego, indywidualnego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej.

Wykonanie dzieła najczęściej polega na:

• wytworzeniu rzeczy,
• zmianie rzeczy już istniejącej,
• naprawieniu rzeczy,
• przerobieniu rzeczy,
• uzupełnieniu albo rozbudowie rzeczy,
• połączeniu rzeczy z innymi rzeczami,
• dodaniu części składowych

(wyrok Sądu Najwyższego z 18 września 2013 r., II UK 39/13).

Rezultat umowy o dzieło powinien mieć byt samoistny, obiektywnie osiągalny i pewny. Nie powinno być uznane za dzieło coś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na danym rynku rezultatów pracy, gdyż wówczas zatraciłoby swój indywidualny charakter dzieła (wyroki Sądu Najwyższego: z 3 listopada 1999 r., IV CKN 152/00, z 27 sierpnia 2013 r., II UK 26/13, z 14 listopada 2013 r., II UK 115/13, z 4 czerwca 2014 r., II UK 543/13, oraz z 10 lipca 2014 r., II UK 454/13). Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności autora.

W przypadku umowy zlecenia czy umowy o świadczenie usług przedmiotem jest zobowiązanie do wykonywania określonych czynności.

Umowa o dzieło różni się od umowy zlecenia tym, że wykonawca umowy o dzieło zobowiązuje się nie do samego działania, lecz do uzyskania określonego dzieła jako rezultatu tego działania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie  z 4 lutego 2014 r., III AUa 596/13). Wykonywanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na jej rezultat jest właściwe dla umów zlecenia (wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2013 r., II UK 402/12).

Odpowiedzialność

W umowie o dzieło osoba, która wykonuje tę umowę, odpowiada za osiągnięcie rezultatu. Nie jest ważne, czy dołożyła należytej staranności przy wykonywaniu dzieła. Ryzyko obciąża wykonawcę umowy.

W umowie zlecenia to zleceniobiorca odpowiada za brak należytej staranności przy wykonywaniu czynności, a nie za jej wynik. W umowie zlecenia ryzyko, że rezultat nie zostanie osiągnięty, obciąża zleceniodawcę. Zleceniobiorca nie odpowiada za brak rezultatu, do którego miały doprowadzić czynności, które wykonuje. Zleceniobiorcy można przypisać brak należytej staranności (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 2012 r., II UK 70/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie  z 5 listopada 2013 r., III AUa 275/13).

Pewność rezultatu

W umowie o dzieło osiągnięcie rezultatu, przy spełnieniu określonych warunków, jest pewne. W umowie zlecenia – brak jest pewności, czy czynności, do których zobowiązał się zleceniobiorca, doprowadzą do zamierzonego rezultatu (wyrok Sądu Apelacyjnego
w Szczecinie  z 5 listopada 2013 r., III AUa 275/13).

Powtarzalność

Dla umów zlecenia jest właściwe  wykonywanie powtarzalnych, odtwórczych czynności bądź wykonywanie tych czynności w sposób ciągły lub zespołowy (wyrok Sądu Apelacyjnego
w Poznaniu z 19 marca 2008 r., I ACa 83/08, Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 6 listopada 2012 r. III AUa 227/12, Sądu Najwyższego z 25 lipca 2012 r., II UK 70/12).

Sprawdzian na istnienie wad fizycznych

W przypadku umowy o dzieło – można sprawdzić, czy rezultat umowy ma wady fizyczne (wyrok Sądu Najwyższego z 27 marca 2013 r., I CSK 403/12, Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 26 stycznia 2006 r., III AUa 1700/05).

Na posiedzeniu Krajowego Zarządu PZD z dniu 16 grudnia 2020 roku, przedstawiany został temat pożyczek udzielanych dla ROD w związku z prowadzoną działalnością statutową na podstawie art. 15 zzda ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. członkowie

Z informacji przekazanych przez okręgi wynika, iż 277 ROD wystąpiło o uzyskanie takiej pomocy, z czego już 70 ROD otrzymało środki na konta ROD.

Podstawowe zasady dotyczące uzyskania pożyczki są następujące:

• Pożyczka z Funduszu Pracy udzielana jest organizacjom pozarządowym i podmiotom, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, które prowadziły działalność przed 1 kwietnia 2020 r. Działalność nie mogła być zawieszona przynajmniej w jednym z dni: 29 lutego 2020 r. lub 31 marca 2020 r.
• Pożyczka udzielana jest na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej lub statutowej tj. opłacenie podatków, składek, kosztów wynajmu pomieszczeń.
• Pożyczka udzielana jest jednorazowo do 5 tys. zł ze stałym oprocentowaniem w skali roku, przy czym wysokość nie może przekroczyć 10% przychodów w poprzednim roku bilansowym. Przychód w poprzednim roku bilansowym organizacji pozarządowej nie może przekroczyć 100 000 zł, informację w tej sprawie składa podmiot w formie oświadczenia.
• Stałe oprocentowanie pożyczki wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez NBP.
• Spłata pożyczki rozpoczyna się po 3-miesięcznym okresie karencji, a okres spłaty nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.
• Pożyczka wraz z odsetkami jest umarzana pod warunkiem, że organizacja pozarządowa będzie prowadziła działalność przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.
• Można korzystać z pożyczki na podstawie art. 15 zzda specustawy, jak i innych świadczeń w ramach tarczy antykryzysowej.
• Pożyczka udzielana jest na podstawie wniosku, umowy, formularza informacji i pełnomocnictwa złożonych w powiatowym urzędzie pracy. Nie trzeba wydatków udokumentować, nie trzeba wykazywać spadku działalności lub utraty dochodów.
• Termin na składanie wniosków o uzyskanie pożyczki kończy się w dniu 31 grudnia 2020 roku.

Pożyczki pochodzą z Funduszu Pracy, który jest państwowym funduszem celowym, a jego dysponentem jest Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Gromadzi się w jego ramach środki na cele wskazane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Składki na Fundusz Pracy odprowadzane są przez pracodawców. Obowiązek odprowadzania składek na Fundusz Pracy rodzi się w momencie objęcia danej osoby ubezpieczeniami społecznymi. Oznacza to, że składki na Fundusz Pracy odprowadza się zarówno z wynagrodzeń ze stosunku pracy, z umów cywilnoprawnych, jak i z obowiązkowych składek opłacanych przez przedsiębiorców z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z kodeksem pracy, pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Rodzinne ogrody działkowe będące jednostkami organizacyjnymi PZD posiadają status pracodawcy, a więc posiadają też status płatników składek. ROD samodzielnie odprowadzają składki ZUS z tytułu zatrudniania poszczególnych osób, czy to w ramach umowy o pracę czy umowy zlecenia. Zatem na gruncie prawa pracy rodzinne ogrody działkowe są jednostkami organizacyjnymi mającymi odpowiednie prawa i obowiązki, gdyż są wyodrębnione organizacyjnie oraz mają zdolność zatrudniania pracowników.

PZD jest organizacją pozarządową, powstałą w oparciu o ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych. Posiada osobowość prawną i działa poprzez swoje organy ustanowione statutem. Z przedmiotowej osobowości korzystają wszystkie organy PZD, w tym również zarządy ROD funkcjonujące w rodzinnych ogrodach działkowych. Rodzinne ogrody działkowe są podmiotami samorządnymi, samofinansującymi się i samobilansującymi się. Oznacza to, że każdy z nich prowadzi odrębną ewidencję księgową, w której ujmuje wszystkie zdarzenia gospodarcze, w tym każda z jednostek zaciąga zgodnie z własnym preliminarzem zobowiązania, które realizuje. Każdy z tych ogrodów ponosi koszty prowadzenia działalności statutowej. Ponadto, każdy z ogrodów posiada własny numer REGON i numer NIP, którymi posługują się przy wszelkich transakcjach realizowanych w ramach prowadzonej działalności statutowej. Zgodnie ze statutem PZD w zakresie spraw zwykłego zarządu wskazanych w § 72, zarząd ROD samodzielnie reprezentuje PZD, w tym w sprawach sądowych, administracyjnych i podatkowych. W tym zakresie zarząd ROD może samodzielnie zaciągać zobowiązania majątkowe w imieniu PZD. W sprawach przekraczających zwykły zarząd również może reprezentować PZD, ale po uzyskaniu zgody OZ PZD.

Mając powyższe na uwadze, Krajowy Zarząd PZD podjął decyzję o wystąpieniu do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z pismem, w którym wskazana została istota funkcjonowania ROD w ramach korzystania z uprawnień i osobowości prawnej PZD przez rodzinne ogrody działkowe, w tym wskazano na interpretację art. 15 zzda specustawy, oraz przepisów odnoszących się do rodzinnych ogrodów działkowych zrzeszonych w PZD.

Dlatego też, Krajowy Zarząd PZD uznaje, iż rodzinne ogrody działkowe są uprawnione do występowania o pożyczki z Funduszu Pracy na podstawie art. 15 zzda ww. specustawy.

KRAJOWY ZARZĄD

POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW

Warszawa, dnia 16 grudnia 2020 roku

Niniejszym informujemy, że w związku z Zarządzeniem Prezesa Polskiego Związku Działkowców Biuro Jednostki Krajowej PZD oraz biura wszystkich Okręgów PZD w dniach  24  i 31 grudnia 2020 r. będą nieczynne.

Obecny czas pandemii jest trudny dla całego społeczeństwa. Jednakże jest to również właściwy moment, aby zadbać o rozwój ROD, gdyż w większości dużych i średnich miast występuje znaczny wzrost zapotrzebowania na działki w ROD, który nie może być zaspokojony przez Związek z uwagi na brak terenów.

Dlatego też na posiedzeniu Krajowej Rady PZD, które odbyło się w dniu 3 grudnia 2020 roku, członkowie po raz kolejny omawiali przedmiotowy temat.

Przeanalizowano efekty przesłanych w lipcu br. przez Krajową Radę PZD pism do ministerstw, marszałków województw, przewodniczących sejmików, prezydentów i burmistrzów. Łącznie wystosowano 64 indywidualnych pism, z czego uzyskano 36 odpowiedzi. Większość samorządów i władz państwowych docenia działania Polskiego Związku Działkowców oraz rolę rodzinnych ogrodów działkowców w zakresie realizowanych funkcji rekreacyjnych, ekologicznych i zdrowotnych. Jednocześnie z wielu odpowiedzi wynika, iż nie posiadają oni terenów, które mogłyby zostać przeznaczone pod nowe ROD, bądź wskazują, iż przeznaczanie gruntów na określone cele nie leży w ich kompetencji. Były również odpowiedzi, które dają nadzieję na utworzenie nowych ROD.

Członkowie KR PZD zapoznali się również z materiałem dotyczącym „Aktywności Związku w zakresie rozwoju ROD” opracowanym na podstawie informacji przekazanych przez okręgi. Informacje były zbierane z uwagi na uchwałę nr 1/V/2020 Krajowej Rady PZD z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie wzrostu zapotrzebowania na działki w ROD, która zawiera szereg działań, które winny zostać podjęte przez wszystkie struktury Związku, aby urzeczywistnić rozwój ROD.

Większość okręgów podejmuje aktywne działania w temacie rozwoju ROD, angażuje kolegia prezesów, członków okręgowych zarządów PZD, okręgowych rad PZD i działkowców, inicjuje spotkania z władzami samorządowymi, przedstawia własne propozycje terenów sprzyjających rozwojowi ROD i na bieżąco monitoruje sytuację. Efektów tych działań jeszcze nie ma, jednakże wynika to z faktu, iż rozwój ROD jest programem długofalowym, którego nie sposób zrealizować w ciągu krótkiego okresu, nawet przy zaangażowaniu struktur PZD. Część okręgów wskazało już konkretne tereny, na których mogą powstać nowe ROD, bądź, które można przyłączyć do obecnie istniejących ROD. Takimi okręgami są m.in.: Bydgoszcz, Elbląg, Koszalin, Lublin, Łódzki, Małopolski, Mazowiecki, Piła, Podlaski, Poznań, Śląski i Toruńsko-Włocławski.

Okręgi również zgłaszały problemy, z którymi spotykają się podejmując działania. W wielu ogrodach problemem jest słabe zagospodarowanie ROD i brak środków na poprawę istniejącej bądź budowę nowej infrastruktury. Dlatego też część okręgów skupia się na działaniach zmierzających do pozyskania środków dla ROD, aby zwiększyć zainteresowanie mieszkańców. Są również okręgi, które wskazują, iż mimo podjętych działań z uwagi na brak w zasobach gminnych odpowiednich terenów dla ROD, nie będzie możliwości utworzenia nowych ogrodów w niektórych miejscowościach, w których okręgi widzą taką potrzebę.

W części okręgach temat był prezentowany na posiedzeniach okręgowych rad, które powoływały komisje do spraw rozwoju ROD, oraz przyjmowały apele do władz samorządowych i wojewódzkich w sprawie włączenia się do wspierania rozwoju ROD.

Zebrane informacje pokazały jedocześnie, iż nie wszystkie okręgi podjęły zadania wyznaczone uchwałą KR PZD z dnia 23 lipca br. Brak aktywności w temacie zaspokajania zapotrzebowania na działki w ROD, nie może być tłumaczony panującą pandemią, gdyż działania wielu okręgów pokazują, iż nawet w tak trudnym okresie można i należy działać.

Z uwagi na powyższe, w dniu 3 grudnia br. Krajowa Rada PZD podjęła uchwałę w sprawie aktywności Związku w zakresie rozwoju ROD, w której zobowiązała okręgi w których nie odbyły się jeszcze okręgowe rady PZD, aby na najbliższych posiedzeniach dokonały oceny sytuacji i wypracowały zadania i mechanizmy adekwatne do możliwości i potrzeb występujących na terenie działania okręgu, powołały Komisje Rozwoju ROD, oraz podjęły apele.

Krajowa Rada PZD uznała, iż należy kontynuować podejmowane działania dotyczące aktywizacji delegatur, kolegiów prezesów i zarządów ROD w zakresie utrzymywania stałej współpracy z samorządami. Konieczne jest inicjowanie działań, które doprowadzą do przyjmowania przez rady miast kierunków zmierzających do rozwoju ROD.

Okręgi winny włączać się także w tworzenie bądź aktualizację studium i mpzp i wnioskować o utrzymanie lub wpisanie funkcji zieleni działkowej dla istniejących ROD, jak i przeznaczanie nowych terenów pod ROD.

Należy także w dalszym ciągu podejmować działania w zakresie pozyskiwania środków zewnętrznych na remonty i inwestycje w ROD, w tym dotacje gminne i środki w ramach budżetów obywatelskich, tak aby istniejące ogrody także mogły się rozwijać.

Krajowa Rada PZD uznaje, iż realizacja nałożonych zobowiązań z pewnością przyczyni się do realizacji Otwartego Programu Rozwoju ROD.

KRAJOWA RADA
POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW

Warszawa, dnia 3 grudnia 2020 r.

Do Krajowej Rady PZD docierają sygnały o ograniczeniach wprowadzanych w uchwałach rad gmin w sprawie przeprowadzania na terenach gmin konsultacji społecznych w formie budżetów obywatelskich, które uniemożliwiają zgłaszanie projektów realizowanych na terenach ROD. Z uwagi na powyższe, na posiedzeniu w dniu 3 grudnia 2020 r., członkowie Krajowej Rady PZD zapoznali się z przedstawionym materiałem.

Z przekazanych informacji wynika, iż okręgi w Częstochowie, w Elblągu, w Gorzowie Wlkp., w Legnicy, Łódzki, Małopolski, Mazowiecki, Opolski, Podlaski, w Poznaniu, Sudecki, w Szczecinie, Śląski i Świętokrzyski zgłosiły ograniczenia uniemożliwiające uczestniczenie w budżetach obywatelskich ogrodom działkowym wynikające z uchwał rad gmin. Najczęstszymi ograniczeniami są: brak posiadania tytułu prawnego do dysponowania gruntem ROD przez gminy, brak możliwości zarządzania terenem ROD, brak ogólnodostępności, otrzymywanie dotacji celowych, brak możliwości realizacji zadań, które nie są zadaniami własnymi gminy.

Jednakże argumenty przedstawiane przez gminy nie są poparte żadnym przepisem prawa, a niekiedy nawet nie wynikają z uchwał, a wewnętrznych regulaminów. Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym stanowi jakie wymagania winny być określone w projekcie budżetu obywatelskiego. Powyższe regulacje nie obejmują jednak możliwości wprowadzania ograniczeń przedmiotowych m.in. w zakresie posiadania tytułu prawnego do dysponowania nieruchomością, czy podmiotowych, eliminując pośrednio niektórych działkowców (mieszkańców), jako zgłaszających projekty. Zarówno sądy administracyjne jak i organy administracji publicznej, które nadzorują zgodność z prawem podejmowanych przez rady gmin uchwał, wskazują, iż gminy nie mogą w swych uchwałach wprowadzać takich ograniczeń. Wobec tego winny być eliminowane z obrotu prawnego. W uchwałach określających zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami, nie można umieszczać przepisów, które odmiennie niż ustawa kształtowałyby zakres przedmiotowy propozycji zadań lub ograniczałyby go. Ustawodawca wprost określił, co może być w przypadku budżetu obywatelskiego przedmiotem konsultacji i rada nie może ingerować w tę sferę.

Krajowa Rada PZD uznała, iż działania podejmowane przez okręgi są niewystarczające i nie przynoszą rezultatów. Nie są wdrażane żadne działania prawne, które zmierzałyby do zmiany niekorzystnych dla ROD zapisów. Nie można bowiem dopuszczać do sytuacji, w której rady gmin co roku powielają niekorzystne dla ROD przepisy, które zarazem są sprzeczne z przepisami powszechnie obowiązującymi.

Z uwagi na powyższe, Krajowa Rada PZD przyjęła uchwałę w sprawie budżetów obywatelskich, w której nie tylko zwróciła uwagę na przedmiotowy problem, ale i wskazała jakie działania winny zostać podjęte przez wszystkie okręgi, aby nie dopuszczać do wprowadzania ograniczeń dla ROD w uchwałach.

Krajowa Rada PZD wskazuje, iż okręgi winny każdorazowo analizować uchwały rad gmin, celem ustalenia czy zawierają ograniczenia uniemożliwiające zgłaszanie projektów realizowanych na terenach ROD, oraz niezwłocznie podejmować działania zmierzające do ich eliminacji. Niezbędne w tym zakresie jest włączanie do pracy inspektorów ds. terenowo – prawnych oraz radców prawnych zatrudnionych w okręgach.

Krajowa Rada PZD stwierdza, iż niezmiernie ważne jest podnoszenie tematu budżetów obywatelskich wśród działkowców, zarządów ROD i kolegiów prezesów, aby upowszechniać taką formę pomocy dla ROD, a także wśród samorządów, celem wskazania potrzeb rodzinnych ogrodów działkowych, oraz możliwości prawnych, dzięki którym wsparcie rodzinnych ogrodów działkowych i ich zadań staje się realne.

Realizacja projektów obywatelskich na terenach ROD jest możliwa w świetle przepisów powszechnie obowiązujących. Zatem jako Związek musimy podejmować działania, aby było to wykonalne również w praktyce z korzyścią dla ROD, działkowców i społeczeństwa.

KRAJOWA RADA POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW

Warszawa, dnia 3 grudnia 2020 r.

W celu ustalenia stanu wdrożenia w ROD ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o otrzymaniu czystości i porządku w gminach, która zmieniła system gospodarowania odpadami komunalnymi w ROD oraz w celu wypracowania rozwiązań prawnych mających na celu pomoc ROD i działkowcom w licznych problemach związanych z wywozem śmieci, w dniu 3 grudnia b.r. KR PZD zapoznała się z obszernym raportem dotyczącym wywozu odpadów komunalnych na dzień 23.08.2020 r. w 4308 ROD, które wzięły udział w badaniu, dokonała oceny sytuacji „śmieciowej” w ROD i przyjęła uchwałę nr 4/VII/2020 w sprawie oceny funkcjonowania w ROD zmienionych zasad gospodarowania odpadami komunalnymi.

Z oceny funkcjonowania w ROD zmienionych zasad gospodarowania odpadami komunalnymi, którą przyjęła KR PZD wynika, że:

• W ROD obowiązywały (i obowiązują) 3 systemy gospodarowania odpadami komunalnymi tj. prywatny (48%), ogólny gminny (37%) oraz ryczałtowy (11%). W 4% ROD zwolnione były z obowiązku zapewnienia wywozu odpadów komunalnych,
• W stosunku do 80 % ROD został wprowadzony przez miasto/gminę obowiązek w zakresie segregacji odpadów,
• W największych miastach obowiązywały (i obowiązują) różne systemy gospodarowania odpadami komunalnymi,
• Proces wdrażania w ROD zmienionych zasad przebiega dobrze. Co do zasady rady miast i gminy podejmują uchwały dotyczące śmieci zgodnie z prawem. Czasami tylko wprowadzają stawki opłat przekraczające maksymalne, czy też włączają ROD do systemu gminnego bez zgody zarządów ROD.
• W ROD występuje duży problem z segregacją odpadów, zwłaszcza w dużych ogrodach. Działkowcy nie chcą segregować odpadów lub robią to w niewłaściwy sposób. Do pojemników ogrodowych trafia ogromna ilość odpadów zielonych. Ta sytuacja powoli poprawia się. Duże znaczenie mają działania edukacyjne zarządów ROD, przy wsparciu Okręgów PZD, inwestowanie w monitoring czy budowa wiat śmietnikowych.
• W zdecydowanej większości ROD wzrosły opłaty za wywóz odpadów (od kilku do nawet 700%). Spowodowane jest to ogólnym wzrostem opłat związanym z sytuacją społeczno-gospodarczą, ale i zwiększoną ilością odpadów wyrzucanych przez działkowców (m.in. w związku z większą liczbą użytkowników na działkach) oraz kosztami związanymi z zatrudnianiem osób do segregowania odpadów, w celu uniknięcia wysokich kar za brak segregacji.
• Nie ma systemu, który byłby lepiej oceniany przez ROD i działkowców. Każdy z systemów ma swoje zalety i wady. Najwięcej niezadowolenia budzą jednak wysokie opłaty za wywóz odpadów w systemie prywatnym. Firmy wywozowe narzucają ROD bardzo wysokie stawki, które ROD zmuszone są przyjąć – ze względu na częsty brak innych firm, z którymi mogłyby zawrzeć umowy. Dużym problemem jest sytuacja, kiedy żadna z prywatnych firm nie jest zainteresowana wywozem śmieci z terenu ROD albo oferuje wywóz śmieci tylko zmieszanych (co powoduje wyższe opłaty).
• Zarządy ROD we współpracy z Okręgami bardzo angażują się w działania związane z wdrożeniem zmienionych zasad gospodarowania odpadami komunalnymi w ROD, jak również w poprawę sytuacji śmieciowej w ROD. Ich działania skupiają się przede wszystkim na pokazaniu działkowcom znaczenia segregacji odpadów i poinstruowaniu ich – jak właściwie segregować (poprzez materiały edukacyjne, narady, szkolenia). Podejmowane są również działania mające na celu wypracowanie korzystnych zasad gospodarowania odpadami komunalnymi w przepisach miejscowych (poprzez spotkania i wystąpienia do urzędów miast i gmin).

W związku z ww. sytuacją „śmieciową” w ROD, KR PZD przyjęła dla zarządów ROD we współpracy z Okręgami PZD m.in. takie zadania jak:

• monitorowanie przepisów miejscowych, aby były one uchwalane/zmieniane  zgodnie z prawem i korzyścią dla ROD i działkowców, a w razie potrzeby interweniowanie. Dotyczy to w szczególności: włączenia/wyłączenia ROD z systemu gminnego, maksymalnych stawek opłat, konieczności uzyskiwania odpowiednich zgód, ustalenia momentu obowiązkowej segregacji odpadów.
• podjęcie działań mających na celu usankcjonowanie w przepisach miejscowych zwolnienia ROD z obowiązku zapewnienia wywozu odpadów – tam gdzie miasta/gminy na mocy zwyczaju nie wymagają od ROD posiadania umowy na wywóz odpadów,
• negocjowanie z prywatnymi podmiotami odbierającymi odpady komunalne korzystnych warunków umów – nie tylko w zakresie ceny,
• kontynuowanie działań edukacyjnych, w tym związanych z segregacją odpadów, wyposażania ROD w odpowiednia urządzenia i infrastrukturę oraz w sposób bardziej zdecydowany egzekwowanie od działkowców obowiązku w zakresie segregacji odpadów oraz posiadania kompostowników,
• realizowanie w szerszym zakresie uchwały KR PZD nr 7/III/2020 z 9.06.2020 r., która zawiera szczegółowe zadania dla zarządów ROD i Okręgów związane z gospodarką odpadami komunalnymi na terenie ROD.

Natomiast Krajowa Rada PZD  zwróciła się do Krajowego Zarządu PZD o rozważenie stworzenia rozwiązań prawnych umożliwiających otrzymywanie przez ROD dofinansowania zadań, związanych z założeniem monitoringu, fotopułapek oraz zamykanych wiat śmietnikowych; przygotowanie propozycji do regulaminu w zakresie obowiązkowej segregacji odpadów przez działkowców, zlecenia badania dotyczącego stanu zagospodarowania działek w zakresie kompostowników i wypracowanie stosownych rozwiązań prawnych; dalsze monitorowanie ewentualnych zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, jak również dokonanie głębszej analizy kosztów wywozu śmieci z terenów ROD w przypadku systemu prywatnego i wypracowanie odpowiednich wniosków i rozwiązań.

Krajowa Rada PZD

Warszawa, dnia 4 grudnia 2020 r.

Krajowa Rada PZD z uznaniem odnosi się do inicjatywy ustawodawczej w przedmiocie rozpoczęcia procesu legislacyjnego mającego na celu uchwalenie Ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy. Bezwzględnie konieczne są rozwiązania prawne , które będą przyczyniać się do zapobiegania negatywnym skutkom zmian klimatycznych – w tym w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi. Proponowane przez Polski Związek Działkowców zmiany do w/w ustawy zawierają także propozycje zmian legislacyjnych  w ustawie Prawo Wodne, gdyż projekt ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, przewiduje m.in. nowelizacje prawa wodnego.

Wprowadzenie tych zmian jest istotne dla działkowców oraz funkcjonowania rodzinnych ogrodów działkowych, wręcz są one spełnieniem ich oczekiwań. Do Krajowej Rady PZD od dłuższego czasu napływają głosy działkowców i zarządów ROD, z których wyraźnie wynika, że problemem jest niejednolita wykładnia Prawa Wodnego, stosowana przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Polski Związek Działkowców dostrzegając te głosy podjął szereg działań mających na celu zmianę krzywdzących przepisów, m.in. poprzez dążenie do traktowania celu poboru wody w ROD jako celu rolniczego, wskutek czego działkowcy ponosiliby znacznie niższe opłaty.

Krajowa Rada PZD podczas posiedzenia w dniu 3 grudnia 2020 r. dokonała omówienia istotnej dla funkcjonowania rodzinnych ogrodów działkowych problematyki związanej z zapisami Ustawy Prawo Wodne.

Wynikiem działań Krajowej Rady PZD, a także potwierdzeniem przyjętych przez nią kierunków postępowania są także ostatnie korzystne dla PZD i działkowców wyroki NSA, w których Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko PZD, wskazując, że działalność ogrodnicza, a zatem warzywnictwo, sadownictwo, uprawa ziół czy kwiatów mieści się w kategorii działalności rolniczej. Można mówić powoli o kształtowaniu się linii orzeczniczej w tym zakresie, co daje nadzieje, że kolejne toczące się przed NSA postępowania również będą zakończone z korzyścią dla ROD.

Działkowcy oraz Zarządy ROD wyrażają swoje poparcie dla proponowanych zmian w projekcie ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy nadsyłając do Resortu swoje stanowiska i opinie.

Krajowa Rada PZD pragnie zwrócić uwagę wszystkim organom PZD oraz działkowcom, którzy pragną zająć jeszcze stanowisko w tej sprawie, iż Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Wiślanej, które do tej pory było odpowiedzialne za prowadzenie projektu u.p.s.s. zostało rozwiązane Rozporządzeniem Rady Ministrów w dniu 7.10.2020 r. Kierowanie pracami nad projektem powierzone zostało Ministerstwu Infrastruktury. W związku z powyższym wszelkie dalsze wystąpienia prosimy kierować właśnie do tej jednostki pod adres ul. Tytusa Chałubińskiego 4/6, 00-928 Warszawa.

Krajowa Rada PZD

Warszawa, 3.12.2020 r.